1-ámeliy jumis Dárya basseyine jawǵan atmosfera jawınlarınıń ortasha kóp jıllıq qatlamın anıqlaw

Jawın muǵdarı. joynıń geografiyalıq ornı, atmosfera sirkulyasiyası, jer beti relefi sıyaqlı faktorlar menen aniqlanadı. Oraylıq Aziya sharayatında orınnıń absolyut bálentligi hám relefi jawın muǵdarına hár tárepleme tásir kórsetedi. Máselen, absolyut bálentliktıń artıwı menen jawın muǵdarı hám artadı. Bıraq, barlıq waqıt hám sonday bolabermeydi. Máselen, Shıǵıs Pomir hám Shıǵıs Tyanshanda absolyut bálentlik úlken bolsa-da, jawın muǵdarı olardıń batıs bólimlerine qaraǵanda azraq.

Izertlewlerdiń kórsetiwinshe, jawınlardıń ólshengen bahaları olardıń haqıqıysında kem ekan. Ólshewlerdegi qáteliktiń derekleri tómendegilerden ibarat:

1) jawınnıń jawın ólshegish diywalların ıǵallawǵa jumsalǵan bólimi;

2) samal tásirinde payda bolǵan turbulentlik nátiyjesinde jawınnıń jawın ólshegishge túspewi;

3) jawın ólshegishge túsken jawın tamshılarınıń atırapqa shashrawı;

4) jawın ólshegishde toplanǵan jawınnıń málim muǵdarda puwlanıwı.

Anıqlanǵan qátelik dereklerin esapqa alınıp, jawınlardıń ólshew anıqlıǵın asırıw maqsetinde arnawlı dúzetpeler kiritiledi. Olardıń bahaları klimatlıq maǵlıwmatlarda keltiriledi.