1-мавзу:“Корхона иқтисодиёти» курсининг мазмуни ва вазифалари(1 соат)
Корхона – мустақил хўжалик юритувчи бозор субъекти (1 соат)
1. Қуйидаги тушунчаларга изоҳ беринг.
Иқтисодиёт
|
Иқтисод
|
Миллий иқтисодиёт
|
Iqtisodiyot — yunoncha "ekonom" va "oykos" soʻzlari birlashmasidan kelib chiqqan boʻlib, "ekonomika" qishloq xoʻjalik asoslari haqida fan degan maʼnoni anglatadi. "Ekonomika" soʻzi ommaviy oʻzbek lugʻatiga oʻtilganda "iqtisodiyot" atamasiga oʻzgaradi. Iqtisodiyot cheklanmagan ehtiyojlarni, cheklangan resurslardan samarali foydalanib boshqarishni oʻrganuvchi fan Иқтисодиёт тушунчаси инсонларнинг моддий ва номоддий неъматлар ишлаб чиқаришидаги, уларни айирбошлаш (сотиш)даги хўжалик фаолиятини ҳам англатади. Моддий ва номоддий неъматлар ишлаб чиқариш, уларни айирбошлаш (сотиш) тизими қанчалик мукаммал бўлса мамлакатнинг иқтисодий кўрсаткичлари ва аҳолининг турмуш тарзи, ресурслардан оқилона фойдаланиш даражаси шунчалик юқори бўлади.
.
|
Араб лексиконида «иқтисод» тежамкорлик маъносини англатади.Iqtisod atamasi Iqtisodiyotning tarkibiy qismi hisoblanadi.
|
Milliy iqtisodiyot - ijtimoiy iqtisodiyotning mavjudlik shakli; mamlakat, davlat qududida yashovchi millat (xalqlar)ning tarixan shakllangan yoki tubdan yangilanayotgan, oʻzgarayotgan va rivojlanayotgan mulkiy va boshqa ijtimoiyiqtisodiy munosabatlari, ular bilan shartlangan, mahalliy xususiyatlarga ham ega boʻlgan iqtisodiy faoliyat sohalari, tarmoqlari, tashkilotlari, korxonalari, hududlari va mintaqalari sistemasi. Imkon darajasida tashqi bozor taʼsiridan xoli boʻlgan milliy xoʻjalik sistemasi. Milliy iqtisodiyot kapitalizmning vujudga kelishi va qaror topishi bilan bogʻliq boʻlib, eng avvalo, Angliyada shakllandi. Hozirgi paytda Milliy iqtisodiyotning kapitalistik, sotsi-alistik, postsotsialistik va kam rivojlangan mamlakatlardagi kapitalistik yoʻnalishli kabi turlari maʼlum. Shu bilan birga har bir muayyan turdagi iqtisodiyotining oʻz milliy modellari va shakllari bor. Mas, kapitalistik Milliy iqtisodiyotning amerikacha, yevropacha va yaponcha turlari, milliy modellari va ularning "aralash iqtisodiyot" deb atalayotgan ).
|
2. Иқтисодий фанлар тизимининг ҳар бир гуруҳига оид фанларни ёзинг ва “Корхона иқтисодиёти” фанининг бу фанлар билан боғлиқлигини ёритинг.
Умумиқтисодий фанлар
|
Махсус фундаментал иқтисодий фанлар
|
Тармоқ иқтисодий фанлари
|
Тармоқлараро иқтисодий фанлар
|
Umumiy iqtisodiy fanlar: jamiyat iqtisodiy rivojlanishi tarixi, iqtisodiy geografiya (yoki ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirish), iqtisodiy statistika, shuningdek, integrastiyalashgan fanlar – boshqarish va tartibga solish nazariyasi, demografiya
|
mehnat iqtisodiyoti, prognozlashtirish, moliya, pul muomalasi, kredit, marketing.
|
sanoat, transporta, qurilish, aloqa, qishloq xo’jaligi va h.k. iqtisodiyoti. Shuningdek, bu fanlar qatoriga nisbatan yangi hisoblangan quyidagi fanlarni ham kiritish mumkin: ta’lim, maishiy xizmat ko’rsatish, turizm iqtisodiyoti va boshqalar.
|
Milliy iqtisodiyot
|
Do'stlaringiz bilan baham: |