|
Дунё бўйича бир йилда тўплаган суғурта мукофоти бўйича энг йирик ўнталикка кирувчи ўзаро суғурталаш жамиятлари8 (2015 йил)
Ўрни
|
Номи
|
Мамлакат
|
Активлари
(млн.
АҚШ $)
|
Суғурта мукофоти
(млн. АҚШ $)
|
Суғурта тармоғи
|
1
|
Kaiser Permanente
|
АҚШ
|
67,306
|
67,444
|
Ҳаёт суғуртасидан бошқа
|
2
|
State Farm
|
АҚШ
|
236,936
|
64,819
|
Ҳаёт ва ҳаёт суғуртасидан бошқа
|
3
|
Zenkyoren
|
Япония
|
451,072
|
49,720
|
Ҳаёт ва ҳаёт суғуртасидан бошқа
|
4
|
Nippon Life
|
Япония
|
518,550
|
44,428
|
Ҳаёт суғуртаси
|
5
|
Nationwide
|
АҚШ
|
188,188
|
35,338
|
Ҳаёт ва ҳаёт суғуртасидан бошқа
|
6
|
Liberty Mutual
|
АҚШ
|
86,475
|
32,454
|
Ҳаёт ва ҳаёт суғуртасидан бошқа
|
7
|
Credit Agricole Assurances
|
Франция
|
345,048
|
30,369
|
Ҳаёт ва ҳаёт суғуртасидан бошқа
|
8
|
Meiji Yasuda Life
|
Япония
|
303,630
|
28,374
|
Ҳаёт суғуртаси
|
9
|
New York Life
|
АҚШ
|
287,757
|
27,122
|
Ҳаёт суғуртаси
|
10
|
Achmea
|
Нидерландия
|
103,099
|
22,105
|
Ҳаёт ва ҳаёт суғуртасидан бошқа
|
“Fortune” журнали версияси бўйича Fortune сайти маълумотларига кўра 2017 йил натижалари бўйича энг йирик 12 та суғурта ташкилоти бўйича тўпланган суғурта мукофотлари ҳажмидан келиб чиқиб, суғурта ташкилотлари таркиби ва кетма-кетлиги белгиланган бўлиб (1.14-жадвалга қаранг), Ю.В.Пинкин томонидан 2005 йил натижалари бўйича келтирилган маълумотдан (1.12-жадвал) ҳамда Кооперативлар ва ўзаро суғурталаш жамиятлари халқаро федерацияси (International Cooperative and Mutual Insurance Federation - ICMIF) маълумотларидан (1.13-жадвал) таркиби ва кетма-кетлиги бўйича бошқача кўринишга эга бўлган.
1.14-жадвал
“Fortune” журнали версияси бўйича жаҳондаги 500 та йирик суғурта ташкилотлари ренкингида ЎСЖлар позицияси (2017 йил)9
№
|
ЎСЖ ва суғурта компанияси
|
Ренкингдаги ўрни
|
Тўплаган суғурта мукофоти (млн.АҚШ $)
|
Cуғурта тармоғи
|
1.
|
State Farm
|
95
|
78331
|
Мулкий ва жавобгарлик суғуртаси
|
2.
|
Nippon Life
|
126
|
68684
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
3.
|
Nationwide
|
247
|
43940
|
Мулкий ва жавобгарлик суғуртаси
|
4.
|
New York Life
|
258
|
42296
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
5.
|
Meiji Yasuda Life
|
309
|
37160
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
6.
|
TIAA
|
319
|
36025
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
7.
|
Sumitomo Life
|
350
|
33821
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
8.
|
Massachusetts Mutual Life
|
357
|
33495
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
9.
|
Northwestern Mutual
|
401
|
29331
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
10.
|
China Taiping Insurance Group
|
465
|
25598
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
11.
|
Achmea
|
472
|
24872
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
12.
|
Taikang Insurance Group
|
489
|
24058
|
Ҳаёт ва соғлиқ суғуртаси
|
Ўзаро суғуртанинг тижоратга асосланган суғуртадан асосий фарқли жиҳатлари сифатида қуйидагиларни кўрсатиш мумкин:
-ўзаро суғуртанинг нотижорат хусусиятга эгалиги;
-суғурта фондини бошқариш бўйича барча аъзоларнинг тенглиги;
-жамият аъзолари бир вақтнинг ўзида суғурталовчи ва суғурталанувчи, яъни олинган жавобгарликлар бўйича жавобгарлик барча аъзолар учун тааллуқли эканлиги;
-аъзолар таркибининг профессионал ёки мулкий жиҳатдан бир хиллиги;
-инвестицион фаолиятнинг даромади аъзолар ўртасида тенг тақсимланиши.
Амалга оширилган таҳлиллар асосида ўзаро суғуртанинг тижоратга асосланган суғуртадан афзалликлари қуйидагилардан иборат эканлиги аниқланди:
1. ЎСЖ максимал сондаги рискларни қабул қилиши мумкин, тижоратга асосланган суғурта компанияси бундай кўп сондаги рискларни қабул қилмайдилар, бунинг сабаби биринчидан, мавжуд кўп сондаги рискларнинг таркибида зарарлилик даражаси юқори бўлган рискларнинг мавжудлиги бўлиб, бундай рискларни қабул қилиш уларга фойда эмас зарар келтириши мумкин, иккинчидан, кўп сондаги рискларни қабул қилиш оқибатида суғурта суммаларининг ҳажми ошиб кетади ва бу ўз ўрнида суғурта мукофоти қийматининг ошишига олиб келади.
2. ЎСЖлар фаолиятининг юқори даражадаги шаффофлиги, бу ўзаро суғуртада аъзоларнинг жамиятни бошқаришдаги иштирокининг мавжудлиги билан таъминланади.
3. Жамият фаолиятига тегишли бўлган қарорлар қабул қилишдаги мослашувчанлик, яъни кўп ҳолларда аъзоларнинг бир-бирига таниш эканлиги ўзаро ишончни таъминлайди.
4. ЎСЖ ўз аъзоларига паст қийматдаги суғурта полисларини таклиф этиш имкониятининг мавжудлиги, бунинг сабаби ЎСЖ фойда олишни назарда тутмаганлиги, агентлар хизматидан фойдаланилмаслиги ҳамда бошқа ташкилий ҳамда маъмурий харажатларнинг камлигидир.
5. ЎСЖ аъзолари томонидан тўланган бадаллар ҳисобидан ташкил этилган суғурта фонди, суғурта ҳодисаларининг кўпроқ содир бўлиши натижасида етмай қолган ҳолатда, аъзолар томонидан қўшимча бадаллар тўланиши жамият қоидаларида белгилаб қўйилади.
6. Оммавий хусусиятга эга бўлмаган, аммо мазкур ЎСЖ аъзоларига хос бўлган таваккалчиликларни суғурталаш имкониятининг мавжудлиги.
7. ЎСЖларнинг нотижорат хусусияти, қўлланиладиган солиқ ставкаларининг минимал миқдорларини қўллаш имконияти бериши.
8. Инвестицион фаолиятдан олинадиган даромадда барча аъзолар манфаатдорлигининг таъминланиши.
9. Нисбатан кичик ҳудудда ҳам барқарор фаолиятни амалга ошириш имкониятининг мавжудлиги.
10. Ташкилий ва иш юритиш харажатларини минимал даражада сақлаш имкониятининг мавжудлиги.
11. Янги суғурта маҳсулотларини ишлаб чиқишда барча аъзоларнинг иштирок этиши имкониятининг мавжудлиги, бу ўз ўрнида барча аъзолар учун мос келадиган ва улар фаолияти билан боғлиқ таваккалчиликларни ўз ичига олган суғурта маҳсулотини ишлаб чиқиш имконини беради.
12. Бир тармоқ миқёсида ташкил этилган ЎСЖларда огоҳлантириш тадбирларини доимий амалга ошириш ҳисобига суғурта ҳодисаларини сезиларли даражада камайтириш имкониятининг мавжудлиги. Бундай имкониятдан оқилона фойдаланиш охир оқибатда баъзи йилларда ҳаттоки суғурта ҳодисасининг умуман юз бермаслигига ҳам эришиш имконини беради.
13. ЎСЖнинг барча аъзоларида мазкур жамиятни биргаликда бошқариш ҳуқуқининг мажудлиги.
4. Ўзбекистон Республикаси фуқаролик кодексининг “Икки томонлама суғурта” деб номланган 960-моддаси ўзаро суғуртага бағишланган бўлиб, ушбу моддада шундай дейилган: “Фуқаролар ва юридик шахслар ўз мол-мулкларини ҳамда ушбу Кодекс 915-моддасининг иккинчи қисмида кўрсатилган бошқа мулкий манфаатларини икки тарафлама асосда, бунинг учун икки томонлама суғурта қилиш жамиятларида зарур маблағларни бирлаштириш йўли билан суғурта қилишлари мумкин. Икки томонлама суғурта қилиш жамиятлари ўз аъзоларининг мол-мулки ҳамда бошқа мулкий манфаатларини суғурта қилишни амалга оширади ва тижоратчи бўлмаган ташкилот ҳисобланади.”10
Do'stlaringiz bilan baham: |
