1-мавзу: ҲУҚУҚий маданият ва ҳУҚУҚий тарбия тушунчаси режа

Ҳуқуқий тарбия фанининг бошқа фанлар билан алоқадорлиги.
Амалиётда ҳуқуқий тарбиянинг ҳар хил турлари мавжуд. Лекин бугунги кунгача аниқ бир илмий тушунчага асосанган, кўп қиррали ҳуқуқий тарбия шаклларини кўрсатиб берувчи адабиёт деярли юк. Бу тарбия, юқорида айтиб ўтганимиздек, оилада, боғчада, мактабда, билим юртларида, институтларда олиб борилади. Ҳуқуқий тарбия- тарбияланувчиларнинг хулқ-атворига таoсир кўрсатувчи, уларни тартиб доирасида тутиш учу насос бўла оладиган билим беришдир. Лекин тарбиячи фақат билим берибгина қолмасдан, тарбияланувчиларга ҳар хил шаклда таoсир ҳам ўтказиши керак.
Ҳуқуқий тарбиянинг шакллари асосида давлат органлари, жамоат ташкилотлари, профессор- ўқитувчиларининг олиб борган ишларининг ташқи кўринишидаги таoсир йўли, таoсир этиш усуллари ётибди.
Ҳуқуқий тарбия шакллари ҳар бир шу иш билан шуғулланувчи услубида ўз ифодасини топади.
Масалан, ўқув юртларида ҳуқуқий тарбия шакли, меҳнат фаолияти билан шуғулланувчиларникидан фарқ қилади. Ўқувчиларга дарс жараёнида, дарсдан ташқари вақтда-суҳбат, суҳбатни ҳуқуқий қоидаларини ўргатиш, ўйин дарслари ўтказиш тариқасида олиб борилади.
Ҳуқуқий тарбия шакллари қуйидагиларча бўлиши мумкин: а) ҳуқуқий билим; б)ҳуқуқий ташвиқот; в) жамоатчилик томонидан олиб бориладиган ишлар; г) ҳуқуқни ҳимоя қиладиган давлат органларининг ишлари билан танишиш (тергов, суд жараёнларида қатнашиш); д)халқ депутатларини номзодликка тавсия қилиш мажлисларида, маҳаллий ҳокимиятлар қошидаги вояга йетмаганлар комиссиялари ишларида иштирок этиш. Ҳуқуқий тарбияни жамоа ўртасида ёки индивидуал шаклда амалга ошириш мумкин.
Ёшларни ҳуқуқий билимга ва ҳуқуқий тарбияга жалб этишда ҳуқуқни ҳимоя қилувчи давлат органлари ходимлари билан учрашув ўтказилиши, савол-жавоб кечалари ташкил этилиши ёки ҳуқуқшунос уюшмалари тўзилиши ижобий натижа беради. Индивидуал якка тарзда ҳуқуқий билим беришда, ҳуқуқий тарбиялашда шахсга махсус адабиётларда тавсия этилиши, унда қизиқиш уйғотиш, тарбияланувчининг рухий ҳолатини ўрганиб, у қабул қила оладиган, тушуна биладиган тарзда суҳбат олиб бориш мақсадга мувофиқдир.
Ҳуқуқий тарбиянинг методлари