1. Мавзу Темир танқислик анемияси

Темир танқислигини (ТТ) оғирлик даражасига қараб баҳолаш мезони

Прелатент темир танқислиги (ПТТ), бунда депода темир заҳираси камаяди. Бу даврда ТТ ва ТТК нинг клиник белгилари кузатилмайди, қон зардобида ферритин кўрсаткичи пасайишига қараб ташҳис қўйилади. Гемоглобин, зардобдаги темир, трансферрин кўрсаткичлари меъёрда бўлади.
Қон зардобининг темир микроэлементини боғлаш ҳусусияти ошади.
Латент темир танқислиги (ЛТТ), бундан ферритиндан ташқари, қон зардобида ва тўқималарда темир камаяди, бу сидеропеник синдром ривожланишига сабаб бўлади. Қон зардобида ферритин, темир, трансферрин рецепторлари ва трансферринни темир билан тўйиниши фоизи кўрсаткичлари пасайиши, трансферрин кўтарилишига асосланиб ташҳис қўйилади. Гемоглобин кўрсаткичлари меъёрда бўлади.
Темир танқислиги камқонлиги (ТТК), бунда юқорида қайд этилган кўрсаткичлардан ташқари, гемоглобин кўрсаткичлари ҳам камаяди. Гемоглобин кўрсаткичи ўзгаришига қараб ТТК нинг 3 та даражаси ташҳисланади - енгил, ўрта, оғир.

4. 
   Ташҳислаш мезонлари:
   

А). Анамнези
Б). Камқонлик ривожланишининг сабаб ва омиллари.
Катталар учун бу:
-рационал овқатланмаслик
-гижжа инвазияси
-сурункали қон йўқотишлар
-нотўғри овқатланиш билан кечадиган юқори жисмоний ҳаракат
-нотўғри овқатланиш билан кечадиган баланд ақлий ҳаракат
-темир сўрилишининг ингибиторларини кўп ва промоторларнинг кам истеъмол этилиши.
Болалар учун юқорида қайд этилганларидан ташқари қуйидаги омиллар ўрин тутади:
-ҳомиладорлик даврида онасида камқонлик
-чала туғилиш
-туғилгандаги кичик вазн
-она сути берилмаганлиги
-қўшимча овқатларнинг кеч берила бошланиши
В) Темир танқислигини кўрсатувчи камқонликнинг клиник белгиларини аниқлаш, айниқса сидеропеник синдром, қуйидагиларни ўз ичига олади:
-ҳид ва таъм сезишнинг бузилиши – picachlorotica (мел, тупроқ ва б. таъми ёқади, бўёқ, ацетон, зах, бензин, метро ва б.ҳиди ёқади);
-тирноқлар ўзгариши – койлонихия, тирноқлар ингичка, мўрт, чизиқ тортилган кўринишга эга бўлади;
-дисфагия, қизилўнгачдан овқат ўтиши қийинлашади;
-тери ва шиллиқ қаватларнинг трофик ўзгариши, тери, шиллиқ қаватлар, сочларнинг қуриши. Узоқ вақт давомида ТТК даволанмаса, у ОИТ шиллиқ қаватлари атрофияси, анацид гастрит, дуоденит, колитга олиб келади.
Г). Қон таҳлили:
-гемоглобин, эритроцит миқдори
-эритроцитларнинг морфологик ўзгариши
-ранг кўрсаткичи
-эритроцитларнинг ўртача диаметри
-гемоглобиннинг эритроцитдаги ўртача концентрации
-эритроцитларнинг ўртача ҳажми
-ретикулоцитлар миқдори
-гижжа тухумларини аниқлаш учун копроскопия текшируви
-қон зардоби таҳлили:
-темир ва ферритин концентрацияси
-қоннинг умумий темир боғлаш қобилияти
-трансферриннингтемир билан тўйиниши коэффициенти