1-мавзу. Технологик жараёнлар ва ишлаб чиқаришни автоматлаштириш соҳасига оид асосий атама ва тушунчалар Режа



Download 2,2 Mb.
bet34/41
Sana02.03.2022
Hajmi2,2 Mb.
#478529
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   41
Bog'liq
1. TJICHA asosiy atama va tushunchalar

Hisoblagichlar
Hisoblagichlarning vazifasi va turlari
Hisoblagich bu, uning kirish qismida biror aniq mantiqiy daraja qancha marta paydo bo‘lganligini aniqlaydigan raqamli qurilma. Bundan keyin, agar mahsus ko‘rsatma bo‘lmasa, barcha hollarda hisoblagich kirish signalidagi man.0 darajadan man.1 darajaga o‘tishlarni hisoblaydi deb tushunamiz. Impulslar ketma-ketliklari shaklidagi kirish signalida hisoblagich kirish qismiga kelib tushuvchi impulslarning hisobini olib boradi. Hisoblagichdagi sonlar, triggerlar holatlarining ba’zi kombinatsiyalari orqali ifodalanadi. Kirish qismiga navbatdagi man.1 daraja kelib tushishi bilan hisoblagichda oldingi sondan bir birlikka katta bo‘lgan songa mos keluvchi triggerlar holatining yangi kombinatsiyasi o‘rnatiladi. Shunday qilib, hisoblagich kirish qismidagi mantiqiy o‘zgaruvchining qiymati va oldingi holati orqali aniqlanadigan ketma-ketlik tipidagi mantiqiy tuzilmasidir.
Qo‘shuvchi ikkilik hisoblagichlar
Qo‘shuvchi hisoblagichlarda kirish qismiga navbatdagi man.1 darajaning (navbatdagi impulsni) kelib tushishi hisoblagichda saqlanayotgan sonni bir birlikka kattalashtiradi. Shunday qilib, hisoblagichda oldingi qiymat bilan birni qo‘shish orqali hosil bo‘lgan son o‘rnatiladi. Bu qo‘shish amali ikkilik sanoq tizimida qo‘shish qoydalari bo‘yicha bajariladi. Masalan:

111

10110 10111
+ +
1 1
……… ………
10111 11000

Boshlang’ich son


Natija A-misol
Bunday qo‘shish jarayoni quyidagi hususiyatlarga ega bo‘lishini eslatib o‘tamiz :
1)agar qaysidir razryadning raqami o‘zgarishsiz qolsa yoki 0 dan 1ga o‘zgaradigan bo‘lsa, u holda, kattaroq razryadlarning raqamlari o‘zgarmaydi;
2) qaysidir razryadning raqami 1dan 0ga o‘zgaradigan bo‘lsa, undan keyin keluvchi katta razryaddagi raqamlarning o‘zgarishi sodir bo‘ladi.
Bu tamoyil 3.21-rasmda keltirilgan hisoblagich sxemasini qurishda qo‘llanilgan. Sxema quyidagi hususiyatlarga ega:

  • J va К kirish qismlari har bir TT triggerday birlashtirilgan va bu kirish qismlariga man.1 darajasi uzatilgan, shunday qilib, har bir triggerdagi C sinxronlashtiruvchi kirish qismi triggerning hisoblash kirish qismi bo‘ladi;

  • Signal har bir razryad triggerining to‘g‘ri chiqish qismidan C triggerning keyingi kattaroq razryadli hisoblash kirish qismiga uzatiladi, birinchi razryadli I triggerning hisoblash qismiga esa kirish impulslari uzatiladi.





21-rasm
Agar C triggerning hisoblash kirish qismida impuls ta’sir o‘tkazayotgan bo‘lsa, unda uning musbat fronti tomonidan triggerning boshlovchi qism, manfiy fronti tomonidan yetaklanuvchi 7 qism qo‘shiladi. Demak, hisoblash kirish qismida signalning har bir man.1 darajadan man.0 darajaga o‘zgarishida, triggerning chiqish qismidagi qarama-qarshi holatga o‘zgaradi. Shunday qilib, triggerning chiqish qismidagi signalning manfiy frontida undan keyin keluvchi va undan kattaroq razryaddagi triggerga ulanish bajariladi. 3.21-rasmda berilgan hisoblagich ishining vaqt bo‘yicha diagrammasi ko‘rsatilgan.
Hisoblagichdagi son har bir kirish impulsi bilan bir birlikka ortadi. Bunday sonning ortishi (2n-1)-kirish impulsidan (n-hisoblagichdagi razryadlar soni) so‘ng hisoblagichda 11..1 ikkilik son o‘rnatilganga qadar davom etadi. So‘ng hisoblagichga 2n-impuls kelib tushishi bilan 00…0 boshlang‘ich holat o‘rnatiladi va hisob boshidan boshlanadi. Shunday qilib, kirish qismiga impulslarni uzluksiz uzatishda, hisoblagich, kirish impulslarining 2n davri bilan boshlang‘ich holat o‘rnatiladi.

111

11001 11000
+ +
1 1
……… ………
11000 10111

Boshlang’ich son



Download 2,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish