1-мавзу: тадбиркорлик ҳУҚУҚи тушунчаси ва манбалари

2. Бизнес фаолиятининг шакллари ва тамойиллари
Давлат тадбиркорлиги бу давлат мулкчилигига асосланган корхоналарни ва мулкида давлат улуши юқори салмоқни ташкил қиладиган корпорацияларни ўз ичига олади.
Тадбиркорликни аралаш шакли ҳиссадорлик жамиятлари ва маъсулияти чекланган жамиятлар ёки қўшма корхоналар (миллий ва чет эл капитали иштирокидаги) кўринишда бўлади.
.

• Тадбиркорлик фаолияти ниҳоят даражада хилма-хил бўлиб, иқтисодий фанда ва хўжалик амалиётида унинг қуйидаги асосий турлари эътироф этилади:

Жамоа тадбиркорлиги жамоа мулкчилигига асосланади ва унинг иқтисодий фаолиятида, шу жумладан, бошқаршни амалга оширишда жамоа аъзолари фаол қатнашади ҳамда шу орқали жамоа ва шахсий манфаатлар уйғунлиги таъминланади.
Хусусий тадбиркорлик -мулк ва ишлаб чиқариш натижалари хусусий шахсларга тегишли бўлади, ишлаб чиқариш жараёни ёлланма меҳнатга асосланади.
Шахсий тадбиркорлик -шахсий мулкка асосланади, ишлаб чиқариш унинг ўзи ёки оила аъзолари меҳнати асосида амалга оширилади. Одатда, тадбиркорликнинг бу шакли савдо, умумий овқатланиш ва хизмат кўрсатиш соҳаларида юқори самарали бўлиб, тез ривожланади.

Бизнес ҳуқуқининг бошқа ҳуқуқ соҳаларидан фарқи:

Фуқаролик ҳуқуқи
Маъмурий ҳуқуқ
Меҳнат ҳуқуқи
Молия ҳуқуқи
мулкий муносабатларни ҳамда мулкий характерда бўлмаган шахсий муносабатларни тартибга солиш ва мустаҳкамлашга қаратилган
маъмуриятнинг буйруқ ҳамда ижро фаолияти билан, яъни ҳокимият ва итоат этиш, бир бирига буйсиниш соҳасидаги фаолият билан боғлиқ муносабатдир
молия бюджети кирим-чиқими (давлат даромадини сарфлаш ва ташкил этиш давлат режаси) билан боғлиқ муносабатлар ташкил этади
иш берувчи билан ходимларнинг меҳнат шартномаси асосида муносабатларини, ички тартиб қоидаларини, иш режимини тартибга солади
Тадбиркор товар айирбошлаш жараёнини узлуксиз давом этгиришда даромад манбаидан фойдаланади. Бу муносабат бизнес ҳуқукнинг мағзидир.
Бизнес ҳуқуқи қишлоқ хўжалик ҳуқук хўжалик жараёни каби ҳуқуқ соҳаларидан ҳам ўзига хос жиҳатлари билан тубдан фарқ қилади.