1-mavzu: Sotsiologiya fan sifatida

Sotsiologiyadagi yo‘nalishlar.

Sotsiologiyada geografik maktab — xalqlar va mamlakatlar taraqqiyoti ularning geografik, tabiiy joylashuvlariga ko‘p jihatdan bog‘liq, deb hisoblaydigan yo‘nalish. Maxanik geografik determinizm tarafdorlari inson faoliyatini to‘liq tabiiy muhitga bog‘langan va shundan kelib chiqadi, deb hisoblaydilar. Sotsiologiyada geografik maktab tarafdorlari insonning tabiiy muhitni o‘zgartirish, tabiatni muhofaza etish, atrof-muhit shart-sharoitlarini yaxshilash imkoniyatlarini tan olmaydilar. Mazkur oqim ta’sirida 20-asr oxirlariga kelib jahondagi eng nufuzli mamlakatlar boshqa davlatlarga siyosiy, iqtisodiy va ma’naviy tazyiq ko‘rsatuvchi “hayotiy zarur makon”, “milliy manfaatlar hududi” singari talablarni ilgari surdilar. Keyingi o‘n yilliklar mobaynida mazkur oqimdan sotsiogeografiya hamda ijtimoiy ekologiya oqimlari ajralib chiqdi.