|
Ахборот билан ишлашда алоҳида функциялар
Ахборот билан ишлаш қобилияти касбий маҳорат сифатида бир нечта функцияларни ўз ичига олади, яъни:
Сизга керакли маълумотларни топиш:
ўзингизнинг маълумот манбаларининг каталогини яратиш. Агар сиз аллақачон ишлаш учун керакли маълумотларни қидириб топган бўлсангиз ва ижобий натижага эришган бўлсангиз, унда келажакда фойдали бўлиши мумкин бўлган манбани хотирангизда сақлаш мантиқан тўғри келади. Агар вақт ўтиши билан бошқа қизиқарли манбалар ҳақида кўпроқ билиб олиш мумкин бўлса, унда сиз аста-секин фойдали маълумот манбалари каталоги шаклида профессионал капитални тўплайсиз;
қидирув тизимларини ўзлаштириш. Ҳозирги кунда энг кенг тарқалгани - тегишли Интернет дастурлари, кутубхоналар каталоглари ва бошқа маълумотлар тузилган массивлар;
китобларнинг библиографиясидан фойдаланиш. Барча ишбилармон, илмий ва оммабоп адабиётларнинг муҳим қисмида китоблар рўйхати ва муаллифлар асарлар ёзишда ишлаган бошқа расмий маълумот манбалари мавжуд. Бундай ҳолда, биз аниқ белгиланган мавзу бўйича маълумот манбаларини излаш ва тизимлаштириш билан боғлиқ бўлган бошқа бировнинг меҳнати самарасини қабул қиламиз;
шарҳ нашрлари билан ишлаш. Ахборот маконининг ўлчовсизлиги шароитида кўп одамлар унга кўрсатмалар яратишда ихтисослаша бошладилар. Улар маълум бир мавзу бўйича жуда кўп ўқилган асарлар ва нашрларнинг моҳияти ва мазмунини қисқача баён қилган китобларни ёзадилар;
ҳаволалар билан ишлаш. Танланган муаллифларга бўлган ишончга асосланган қидирув кўпинча жуда самарали бўлади. Бундай ҳолда, жуда сифатли маълумотларнинг бир қаторини топиб, сиз муаллиф (ёки муаллифлар) томонидан ишлатилган барча маълумот манбаларини диққат билан ўрганиб чиқасиз, у сизнинг эътиборингизга лойиқ деб матнда айтади. Шундай қилиб, одатда қимматбаҳо маълумотлар билан суюлтириладиган сувнинг катта миқдори туфайли ахборот ботқоғига ғарқ бўлмаслик мумкин. Бундай ҳолда сиз танлаган муаллифлар саломлашувчи "зарбалар" бўлиб чиқади, ва уларнинг ҳаволалари - маълумот ботқоғи орасида ажралиб турадиган "ёъллар".
Қабул қилинган маълумотларни қайта ишлаш:
иккита операцияни ажратиш мумкин бўлган филтрлаш (ёки саралаш): керакли маълумотларнинг тасвирини шакллантириш ва кераксиз нарсалардан воз кечиш;
тизимлаштириш. Келажакда сиз самарали ишлашингиз учун унинг элементлари ўртасида мантиқий ёки бошқа алоқаларни ўрнатиб, танланган маълумотлар орасида бир оз тартиб қўйиш ҳар доим фойдалидир.
Фикр-мулоҳаза билан ишлаш. Кўпинча, профессионал муваффақияцизликлар мутахассис ўз фаолияти мавзусини ўзгармас объект деб ҳисоблаши билан боғлиқ. Бундай ҳолда, у ўзининг ҳаракатлари иш мавзуси ёки атроф-муҳит томонидан ҳар қандай жавобни келтириб чиқариши мумкинлигини ҳисобга олмасдан иш режасини тузади. Бундан ташқари, иш жараёнида меҳнат предметини ўзгартириш жараёни умуман кутилганидек ўтмаслиги мумкин. Агар келажакда инсон меҳнат предметидан ёки ташқи муҳитдан олинган янги маълумотларни ҳисобга олмасдан режалаштирилган режимда ҳаракатларни амалга оширадиган бўлса, унда иш жараёни унинг назоратидан чиқиб кетиши мумкин ва натижада у кутилганидан бутунлай бошқача маҳсулот олади. Меҳнат предмети ва атроф-муҳитнинг ҳозирги ҳолати, амалга оширилган ҳаракатлар натижалари, уларнинг фаолиятига ўзгартиришлар киритиш тўғрисидаги маълумотларга зудлик билан жавоб бериш қобилияти - бу герибилдирим билан ишлашнинг профессионал маҳорати. Ушбу ахборот механизми энг муҳим бизнес функцияларидан бири - меҳнат жараёнини назорат қилиш асосида ётади.
Тайёр маҳсулотни профессионал ва жамоат муҳитида тақдим этиш. Яхши маҳсулот яратиш учун этарли эмас - у ҳали ҳам муваффақиятли сотилиши керак. Маҳсулотни яхши нархга сотиб олиш учун сиз потенциал харидорларга бу ҳақда иложи борича ижобий маълумот беришингиз керак. Ишнинг ушбу жиҳати жамоатчилик билан алоқалар (ПР, жамоатчилик билан алоқалар) каби фаолиятга ўхшайди. Бундай ҳолда:
янгиликлар яратиш ёки янгиликлар яратиш. Сиз журналистларга янгиликлар материалини яратиш учун манба сифатида қизиқтирган маълумотларни тақдим этасиз ва сиз учун (ишингиз) маъқул кўринишда тақдим этилиши сиз учун фойдалидир;
нашрлар. Ушбу турдаги ҳамкорлик янгиликлар яратиш каби муаммоларни ҳал қилади, аммо турли хил воситалар ёрдамида. Бу эрда сиз журналистларга тез бузиладиган янгиликлар сифатига эга бўлмаган, лекин аллақачон нашрга тайёр бўлган материалларни берасиз;
самиздат. Замонавий алоқа воситалари ва нусха кўчириш ускуналари тез ва арзон нархларда турли хил рисолалар ёки рисолалар шаклида ахборот маҳсулотини яратиш, сиз учун қизиқ бўлган одамлар ёки ташкилотларга юбориш (ёки тарқатиш) имкониятини беради.
Интернет. Интернетдаги қидирув дастурларининг имкониятлари ва ишлаш тамойиллари туфайли тегишли материалларни Интернетда жойлаштириш сиз ва ўзингизнинг ишингиз тўғрисида маълумот тарқатишнинг самарали воситаси бўлиши мумкин. Сиз уларни сиз учун мос мавзудаги турли сайтларнинг муҳаррирларига таклиф қилишингиз ва (ёки) шахсий сайтингизда жойлаштиришингиз мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |
