|
1.3. «Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари» фанининг мақсади ва вазифалари.
Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари фанини ўқитишнинг мақсади – мамлакатимиз иқтисодиётини эркинлаштириш ва иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш ҳамда иқтисодиётни модернизация қилиш шароитларида хўжалик юритувчи субъектларда Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари фаолиятини тўғри ташкил этиш ва уни бошқариш, Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари фаолиятини такомиллаштиришдан иборат.
«Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари» фанининг асосий вазифалари талабаларга хўжалик юритувчи субъектларда бозор иқтисодиётидаги муаммоларни: Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрларининг моҳияти, Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрларининг асосий тамойиллари, вазифалари ва турлари, Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари фаолиятини ахборот билан таъминлаш, бозор конъюнктурасини ўрганиш ва прогноз қилиш, товар, нарх, тақсимот, коммуникация ва сотиш сиёсатларини ўргатишдир.
Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрларининг моҳиятини чуқурроқ англаб етиш учун Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари муносабатларининг иштирокчилари, обектлари, субектлари, мақсадлари, консепсиялари, турлари ва функсиялари хақидаги билимларга эга бўлиш керак.
Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрларининг обектлари деганда моддий товарлар, хизматлар, ғоялар тушунилади. Кўпинча бу обектларни “Товарлар” тушунчасига бирлаштирилади.
Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари субектлари деганда эса, ишлаб чиқарувчилар, истеьмолчилар, Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари бўйича мутахассислар, воситачилар ва ҳоказолар тушунилади.
Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари соҳасидаги адабиётларда асосан Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрларининг тўртта мақсади келтирилади. Булар қуйидагилар ҳисобланади:
1. Мумкин бўлган максимал юқори истеъмолга эришиш.
2. Истеъмолчиларнинг талабининг максимал қондирилишига эришиш.
3. Истеъмолчиларга кенг ассортиментдаги товарларни танлашига имконият яратиш.
4. Аҳоли турмуш даражаси сифатини ошириш.
Мумкин бўлган максимал юқори истеъмолга эришиш. Кўпчилик раҳбарлар Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрларининг мақсади - ишлаб чиқаришнинг максимал ўсиши ва корхонанинг бойишида асосий омил юқори истеъмолга эришишни рағбатлантиришда деб биладилар. Бу фикрни бошқача ифодаласак, одамлар қанча кўп сотиб олса ва қанча кўп истеьмол қилишса, шунча бахтли бўладилар деган маънони англатади. Лекин, баьзи бир кишилар моддий бойликлар массасининг ортиши катта бахтга эришишдан далолатдир деган фикрга шубха билан қарайдилар. Демак, Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрларининг мақсади фақат мумкин бўлган максимал истеьмолга эришишдангина иборат эмас экан.
Истеьмолчиларнинг талабининг максимал қондирилишига эришиш. Бу нуқтаи назарга мувофиқ Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари тизимининг асосий мақсади мумкин бўлган максимал юқори истеьмолга эришиш эмас, балки истеьмолчиларнинг талабини максимал қондиришдан иборатдир. Бу дегани товар массаси истеьмоли кўп бўлсада, у бирон-бир аҳамиятга эга бўлмаслиги мумкин. Уларнинг аҳамиятлилиги, товар массасининг кўплиги билан эмас, балки бу товар массаларининг қанчалик даражада истеьмолчиларнинг талабини қондира олиши билан ўлчанади. Афсуски, истеьмолчиларнинг талабининг қондирилиш даражасини ўрганиш то хозирги кунгача муаммолигича қолмоқда.
Истеьмолчиларга кенг ассортиментдаги товарларни танлашга имконият яратиш. Баьзи бир бозор мутахассислари Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари тизимининг асосий мақсади товарлар хилма-хиллигини максимал таьминлаш ва истеьмолчиларнинг кенг ассортиментдаги товарларни танлашига имконият яратишдан иборатдир деб ҳисоблайдилар. Тизимнинг мақсади истеьмолчининг талабига тўлиқ мос келадиган товарни топишига ёрдам беришдан иборат бўлиши керак.
Аҳоли турмуш даражаси сифатини ошириш. Кўпчилик мутахассислар Cавдо менежменти ва озиқ-овқат меъёрлари тизимининг асосий мақсади аҳоли “турмуш даражасининг сифати”ни яхшилашдан иборат деб биладилар. Бу тушунча қуйидагиларни ўз ичига олади:
1) товарнинг сифати, миқдори, ассортименти, нархи;
2) меҳнатга ҳақ тўлаш даражаси;
3) маданий муҳитнинг сифати ва бошқалар.
Menejer sifatida birinchi tajribangiz bo'lishi mumkin. Yaxshi yangiliklar siz yolg'iz emasligingiz. Ushbu kitob kabi ko'plab manbalar mavjud menejer sifatida o'sishingizni o'rganish va qo'llab-quvvatlashga yordam berishdir. Siz savdo zinapoyasiga ko'tarildingiz, o'zingizni bilimlaringizni o'stirdingiz ko'nikmalarga ega va yangi sinovga tayyorsiz.
Ehtimol, menejmentga o'tishni tasavvur qilishingiz mumkin noma'lum hududlarni chizish kabi ba'zi birlari uchun juda tabiiydir boshqalar uchun. Sizning oldingizda yangi vazifalar to'plami bor va Shu bilan birga, boshqalar sizdan kutayotgan umidlarni to'liq kutmoqdalar o'zgargan. Aslida, ushbu yangi talablar sizning ikkala sotuvingizdan kelib chiqadi jamoasi va sizning boshqaruv guruhingiz. Ushbu bob sizni boshqaradi ba'zi asosiy masalalar orqali va umid qilamanki sizga taqdim etamiz
(1) ko'pchilik ilgari shu yerda bo'lganligini bilgan holda ba'zi tasalli va
(2) muvaffaqiyat sizning qo'lingizda.
"" Sotish "dan" "boshqarish" ga o'tish
Ehtimol, siz sotish dunyosidan kelgansiz, ammo talab unday emas. Savdo menejerlari odatda menejmentni o'zlari tanlaydilar, ammo boshqa hollarda yuqori darajadagi rahbariyat ularni tanlaydi ular tengdoshlari tomonidan hurmatga sazovor va ular ko'p narsalarga ega yaxshi menejer va rahbarning kerakli xususiyatlaridan. Shunday qilib, sotish elementlarini tushunish juda muhim, boshqarish uchun zarur bo'lgan narsa - bu juda boshqacha ko'nikmalar to'plami. Quyida sotuvlar bilan savdo boshqaruvi va ularning bir-biriga to'g'ri kelishini qisqacha ko'rib chiqish mumkin.
Avvaliga ideal sotuvchi qanday bo'lishi kerakligini tushunish kerak. U odatda quyidagi xatti-harakatlar va xususiyatlarni namoyish etadi:
Diqqat bilan muloyim va ishonchli yetakchi
Hamdardlik bilan shug'ullanadigan g'ayratli ehtirosli
Tayyorlangan taqdim etiladigan natijalarga yo'naltirilgan aqlli,
Yaxshi tinglovchi mahsulotlarni agressiv aniqligini biladigan
Bundan tashqari, chindan ham har tomonlama sotuvchi mutaxassis to'rtta asosiy malakaga ega bo'lishi kerak:
1. Zarur bo'lgan muloqot va shaxslararo ko'nikmalar savdo-sotiqni amalga oshirish.
2. Savdo jarayonini va uning biznes bilan qanday bog'liqligini o'zlashtirish
3. Asosiy biznes vakolati
4. Sanoat va bozor haqida qat'iy tushuncha
Shakl 1-1 ushbu to'rt toifani tasvirlaydi.
Boshqa tomondan, ideal savdo menejeri o'ziga xos namunaga ega
xususiyatlari va xususiyatlari, shu jumladan quyidagilar:
Shuhratparast g'amxo'rlik bag'ishlangan haydovchi
Axloqiy axloqiy ehtirosli bemor
Natijalarga yo'naltirilgan qo'llab-quvvatlovchi aqlli tushunish
Hamkorlikdagi empatik strategiyani rag'batlantirishga yordam berishga qodir
bir-biriga o'xshash ko'plab xususiyatlarni ko'radi; ularga ko'proq e'tibor bering
yaqindan va siz farq sohalarini aniq ko'rasiz.
Savdo menejerlari chindan ham har tomonlama rivojlangan mahoratning to'rtta asosiy yo'nalishi ega bo'lishi kerak:
Do'stlaringiz bilan baham: |
