1 mavzu: Psixologiyaning predmeti


Oliy nerv faoliyati tiplari va temperament



Download 0,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet126/151
Sana29.01.2021
Hajmi0,82 Mb.
#57570
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   151
Bog'liq
umumiy psixologiya

2. Oliy nerv faoliyati tiplari va temperament 

      I.P.Pavlov  ta`limotiga  ko`ra,  shartli  reflekslar  hosil  bo`lishining  xususiyatlari  asab  tizimining 

xususiyatlariga bog`liqdir. I.P.Pavlov ana shunday xususiyatlardan uchtasini ajratgan: 

1) qo`zg`alish va tormozlanish jarayoni kuchi; 

2) qo`zg`alish kuchi bilan tormozlanish kuchi o`rtasidagi muvozanatlilik darajasi

3) qo`zg`alishning tormozlanish bilan almashinish tezligi yoki nerv jarayonlarining harakatchanligi. 

Bu xususiyatlar doimo qo`shilib kelgan, uni I.P.Pavlov asab tizimining tipi deb atagan va  

to`rtta asosiy tipga ajratgan: 

1) kuchli, muvozanatli, epchil. 2) kuchli, muvozanatsiz, epchil. 3) kuchli, muvozanatli, sust. 4) kuchsiz, 

muvozanatsiz, sust. 

      Hozirgi  paytda  temperamentning  yaxlit  tavsifi  bilan  uning  alohida  xususiyatlari  bo`lgan  asab 

tizimining  o`z  davrida  hayvonlarda  I.P.Pavlov  tomonidan  ajratilgan  4  ta  tipi  o`rtasida  aloqa  borligi 

aniqlangan.  Temperament  bog`liq  bo`lgan  asab  tizimining  ochilgan  tiplari  inson  va  hayvonlar  uchun 

umumiy bo`lib, ular umumiy tiplar deb ataladi.  SHunday qilib, temperamentning fiziologik asosini asab 

tizimining  umumiy  tiplari  tashkil  qiladi.  Ayrim  chet  el  olimlari  -  nemis  psixologi  Krechmer,  amerika 

psixologi  SHeldon  fikriga  ko`ra,  temperament  asab  tizimining  umumiy  tipiga  emas,  balki  tana,  gavda 

tuzilishining  nisbatiga  bog`liq  deb  hisoblaydilar,  ya`ni  vistserotonik  -  semiz,  qorin  bo`shlig`i  kuchli 

rivojlangan odam uchun shodlik, dilxushlik, yaxshi ovqatlanishga mo- 

yillik  xosdir.  Skelet  muskullari  yaxshi  rivojlangan  odamlar  uchun  g`ayratlilik,  faollik,  somatotoniklarga 

xosdir.  Asab  tizimi  va  xususan  bosh  miyasi  kuchli  taraqqiy  etgan  odamlar  uchun  yuksak  sezgirlik, 

tashvishlanish,  o`z  xayollari  bilan  band  bo`lish  -  tserebrotonikka  xosdir.  Bunday  nazariya  noto`g`ridir. 

Temperamentning  psixologik  xususiyatlari  asab  tizimining  umumiy  tipining  fiziologik  xususiyatlariga 




ko`p tomoni tobedir. SHuning uchun asab tizimi umumiy tipi xususiyatlarini fiziologik tadqiqotlar garchi 

zarur  bo`lsa  ham,  temperament  hosil  bo`lishi  qonuniyatlarini  o`rganish  uchun  etarli  emas.  Asab  tizimi 

umumiy  tipi  xususiyatlarini  fiziologik  tadqiqot  qilish  bilan  birga  psixologik  jihatdan  ham  tadqiq  qilish 

kerak. 



Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   151




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish