1-мавзу. Психология фанининг предмети ва ривожланиш тарихи Асосий саволлар

Биринчи савол бўйича назорат топшириқлари:
1. Умумий психология фанининг тарихини тушунтириб беринг?
2. Умумий психология фанининг ривожланиш босқичларини аниқланг?
3. Умумий психология фанининг моҳиятини ёритинг?
4. И.М. Сеченовнинг (1829-1905 рус олими) рефлектор назариясининг ўзига хос хусусиятларини гапириб беринг?
5.Ғоялар ассоциацияси (боғланиши) қонуни, идрок ва тафаккурнинг пайдо бўлиши, қобилиятлар психологияси ҳақида муҳим таълимотларини яратиш билан фаннинг ривожланишига муҳим ҳисса қўшган олимларни аниқланг?
А. А. Беруний, А. А. Ибн Сино.
Б. Лейбниц, Жон Локк, Гартли, Дидро.
В. А. А. Ибн Сино, Жон Локк, Гартли.
2-савол баёни
Иккинчи савол бўйича дарснинг мақсади: Умумий психология фанининг предметини тушунтириб бериш, уни ҳар бир талабанинг ўзлаштириб олишига эришиш. Умумий психология фанининг вазифаларини аниқлаш ва белгилаш. Умумий психология фанининг моҳиятни ёритиш. Талабаларда Умумий психология фанини ўрганишга қизиқиш уйғотиш.
Идентив ўқув мақсадлари.
1. Умумий психология фанининг предметини тушунтириб беради.
2. Умумий психология фанининг моҳиятни ёритади.
3. Умумий психология фанининг вазифаларини белгилайди ва санайди.
4. Талабаларда Умумий психология фанининг фанини ўрганишга қизиқиш уйғотади.
2-саволнинг баёни:
«Психология» (юнонча псйчелогос) сўзини ўзбек тилига таржима қилсак, у «жон», «руҳ» ҳақидаги «фан, таълимот» деган маъно англатади. Ҳозирги даврда эса «жон» тушунчаси ўрнига «психика» қўлланилади. «жон», «психика» тушунчалари айнан бир хил маънони билдиради. Лекин «психика» тушунчаси бугунги кунда «жон»дан кенгроқ кўламга эга бўлиб, кўзга кўринувчи ва кўзга кўринмовчи томонларини ўзида акс эттиради. Психикада психиканинг таркибий қисмлари: фаолият, хулқ, муомала яққол намоён ҳисобланади. Билиш жараёнлари: психик ҳолатлар, ички кечималар, ижодий режалар, илмий фаразлар эса мияда мужассамлашгани учун улар кўзга кўринмайди. Психика тўғрисида дастлабки тасаввурга эга бўлиш учун даставвал психик ҳодисалар моҳияти билан танишамиз. Психика ҳаётнинг сезги, идрок, хотира, тафаккур, хаёл каби ҳар бири алоҳида олинган яққол шаклларидан иборатдир. Инсондаги қувонч ёки зерикиш туйғулари, унинг нималарнидир эсга тушириши, бирон-бир хоҳиш ёки интилиш кечинмалари, хотиржамлик ёки ҳаяжонланиш, ҳадиксираш ҳисларининг барчаси шахс ички дунёсининг таркибий қисмларидир.
Агар инсон идрок қилса, сезса, фикрласа, эсласа, хоҳиш билдирса, албатта ана шу ҳодисаларни бир даврнинг ўзида тушуниб (кузатиб) ҳам туради. Инсон интилса, иккиланса, бир қарорга келса, биз уларнинг барчасини содир бўлаётганлигини англаб турамиз. Шунинг учун психик ҳодисалар бизнинг руҳиятимизда содир бўлишидан ташқари, улар бевосита кўз ўнгимизда намоён бўлиб туради. Психиканинг турли шаклларда кўриниши, жумладан, психик жараёнлар, англашилмаган ҳолатлар, хулқ-атвор, психосоматик (юнонча псйче «жон», сомо «тана» маъносини англатади) ҳодисалар, инсон ақл-заковати ва қўлининг мўъжизакорлиги моддий ва маънавий маданият маҳсулини яратди. Ҳар қандай фактларда (воқеликда), ҳодисаларда психика намоён бўлади, ўзининг хусусиятларини ажратади, фақат уларни билиш орқалигина психикани ўрганиш мумкин.
Психологиянинг предмети қуйидагилардан ташкил топган:

1. 
   психологик билиш жараёнлари (сезги, идрок, хотира ва ҳоказо),
   
2. 
   психиканинг шакллари (фаолият, хулқ, муомала),
   
3. 
   психиканинг ҳолатлари (кайфият, хаёлпаришонлик кабилар),
   
4. 
   психиканинг ҳодисалари,
   
5. 
   психиканинг хислатлари, фазилатлари, сифатлари, хоссалари,
   
6. 
   психиканинг қонуниятлари,
   
7. 
   психиканинг механизмлари,
   
8. 
   психик шароит, муҳит, вазият,
   
9. 
   ўзаро сабабий боғланишлар,
   

тадқиқот методлари, воситалари, материаллари ва принциплари.