1 мавзу: психология фанининг предмети, ривожланиш тарихи ва тармоқлари

Онг ҳақида тушунча

Онг психиканинг энг юксак даражаси бўлиб у фақат инсонгагина хосдир. Онг ижтимоий тарихий шароитда одам меҳнат фаолиятининг таркиб топишида тил ёрдамида бошқа кишилар билан доимий муносабатда бўлиш натижасидир. Бу маънода онг мутафаккирлар таъкидлаб ўтганларидек, ижтимоий маҳсулотдир.

Онгнинг биринчи хоссаси – бу англаш демакдир. Инсон онги теварак атрофдаги ташқи оламга доир билимлар йиғиндисидан иборатдир. Англаш ташқи оламдаги нарсаларни тушуниш бўлиб, унинг таркибига муҳим билиш жараёнлари киради.
Онгнинг иккинчи хоссасига биноан, онгда объект билан субъект ўртасидаги аниқ фарқ ўз ифодасини топади, яъни одам «мен» деган тушунчани «мен эмас» тушунчасидан фарқини ажратади. Одам ўзини билиш қобилиятига эга бўлган, яъни психик фаолиятда ўз-ўзини текшира оладиган ягона мавжудотдир.
Онгнинг учинчи хоссасига асосан онг ёрдами билан одамнинг мақсадни кўзлаши тушунилади.


Психологиянинг ўрганилиш босқичлари

1 - босқич	Психология, психиканинг механизмлари, қонуниятлари ва фактларини ўрганувчи фан сифатида	Дунёга материалистик нуқтаи-назардан қараш шаклланган. Россия психологиясининг асосида акс эттириш назарияси асосий қонуният сифатида кўрсатилади.
2- босқич	Қонуниятлар ва фактларини ўрганувчи фан сифатида	ХХ асрдан бошлаб, психологиянинг вазифаси кўрган нарсаларни бевосита кузатиш, аниқроғи инсон ҳулқ-атворини фаолиятини реакциясини кузатиш деб ҳисобланган. Бунда мотивларнинг ўрни ҳисобга олинмаган.
3- босқич	Психология хулқ-атвор ҳақидаги фан	ХVII асрда табиий фанлар ривожланиши билан бошланади. Фикрлаш, ҳохлаш, ҳис қилиш, қобилиятини онг деб аташган. Ўз-ўзини кузатиш асосий метод ҳисобланган.
4- босқич	Психология онг ҳақидаги фан сифатида.	Бу йўналиш психологияда бундан 2000 йил олдин пайдо бўлган. Инсон ҳаётидаги барча нарсалар тушунчаси, тушунарсиз ҳодисаларни жон, руҳ билан тушунтиришга ҳаракат қилганлар.