1-мавзу: Поливинилхлорид олиш учун асосий хом ашё, унинг олиниш усуллари физик- кимёвий хоссалари

4-mavzu: Polivinilxlorid ishlab chiqarish usullari

Blokli usulda polivinilxlorid olish. Ushbu usulning o’ziga xosligi shundaki, hosil bo’layotgan polimer monomerda erimaydi. Bu hol reaksiya issiqligini ajratib olishni qiyinlashtiradi. Odatda, polivinilxloridni ishlab chiqarish uchun ikki bosqichli, davriy ishlaydigan texnologiyadan foydalaniladi.

Suyuq monomer va initsiator (perekis va boshqalar) avtoklav 1 ga yuklanadi, temperature 50….70^oC da va bosim 1 MPa da 10% li konversiyagacha dastlabki polimerlash o’tkaziladi. Olingan suspenziya gorizontal, aylanuvchi avtoklav 2 ga to’kiladi. Ushbu avtoklavning lentali aralashtirgichda yoki ichiga solingan metal sharlar yordamida yopishayotgan polimer qatlami termik qarshilik bo’lib, reaksiya issiqligini ajratib olishga halaqit beradi. Avtoklav 2 ga past temperaturali inisiator qo’shiladi. Bu turdagi inisiator polimerning molekulyar massasini rostlovchi va termomo’tadillagich vazifasini bajaradi. Jarayon -10 da -20^o C temperaturada 65…70% li konversiyaga erishgunga qadar olib boriladi.





1-rasm. Blokli usulda polivinilxlorid olishning texnologik sxemasi:
1-avtoklav; 2-aylanuvchi avtoklav; 3-filtr; 4-kondensator; 5-tebranma elak; 6-sentrifuga; 7-quritkich.

Reaksiyaga kirishmagan vinilxlorid filtr 3 va kondensator 4 larda ajratiladi, ya’ni suyultirilgan vinilxlorid yana siklga qaytariladi. Kukunsimon agregat holatidagi polimer avtoklav 2 dan tebranma elak 5 va undan so’ng issiq suv bilan yuvish hamda sentrifugalash uchun qurilma 6 ga haydaladi. Namsizlantirilgan polimer quritish uchun quritgich 7 ga uzatiladi.

Polivinilxlorid olish uchun uzluksiz jarayon ham yaratilgan va unda monomer hamda eritilgan inisiator uzluksiz ravishda aylanayotgan avtoklavga haydaladi. Hosil bo’lgan polimer, vinilxlorid ajratilganda davriy ravishda to’kib olinadi.


5-mavzu: Suspenziyali usulda polivinilxlorid ishlab chiqarish.

Vinilxloridni suspenziyali polimerlash eng keng tarqalgan usullardan biridir,chunki olinayotgan polimer tozaligi yuqori va jarayonni rostlash oson. Davriy usulda suspenziyali polimerlab polivinilxlorid ishlab chiqarishning texnologik sxemasi 2-rasmda tasvirlangan.