1-мавзу. Pedagogik diagnostika ilmiy va amaliy fan sifatida. Fanning maqsadi, vazifalari, obyekti va predmeti Режа

2.5.Психологик тестларни қўллаш хусусиятлари⁴. Шунингдек, жаҳон психологик тажрибасида психологик тестларни диагностик мақсадларда қўллашда қуйидагилар кузатилади:

• 
  Клиник интервью. Бирламчи кузатиш ва маълумотлар асосида инсон фаолиятини баҳолашга қаратилган умумлашган фаразлар.
  
• 
  Когнитив ташкиллаштириш ва воқеликни тестлаштириш. Субъектнинг реал имкониятлари, иррационаллигини назорат қилишни, мантиқий фикрлаш ва эмпатиясини; ҳар хил даражадаги психоз ва нопсихоз ҳолатлар ўртасидаги тафовутларни баҳолаш имкониятлари.
  
• 
  Интеллектуал соҳа. Маданий муҳит ва маданий муҳитдан холи ҳолда интеллект ҳамда ақлий тараққиёт коэффициентини баҳолаш; когнитив ва интеллектуал функцияларни баҳолаш: хотира, тафаккур, ишлаб чиқариш шароитда безовталанишга муносабати, абстракция кўлами ва бошқларни баҳолаш
  
• 
  Хавотирланиш характери. Хавотирланиш, ваҳима, фобия ва ҳар хил тебраниб турувчи эмоционал ҳолатларни баҳолаш
  
• 
  Импульсв хатти-ҳаракатлар: импульсив хатти-ҳаракат оқибаида идрок, хотира, тафаккур, хулоса чиқаришдаги ўзгаришларни ўрганиш.
  
• 
  Ҳимояланиш имкониятлари: эмоционал босим шароитида ҳимояланиш имкониятларини кучли ёки кучсиз томонларини баҳолаш. Бундай шароитда шахснинг ўзига хос хусусиятларини ёритиш.
  
• 
  Идентиклик ва шахслараро хулқ-атвор. Ўзини ўзи баҳолаш ва ўз қадр-қиммати ва социал идентиклигини баҳолаш. Етуклик даражаси ва шахс муносабатларини бошқариши ва социал хулқ-атвор шаклларини ёритиш (фаол эмас, тингловчан, назорат қилувчи, тобе, агрессив, депрессив)
  

3. Психологик тестларни қўллашдаги касбий-этикавий тамойиллар⁵

Жаҳон психологияси тажрибалари кўрсатадики, психодиагностика ва психологик тестлар билан шуғулланишда маълум стандартлар ва кодексларга амал қилинади. Ушбу стандарт ва кодексларга кўра, психодиагностик методика натижаларини шарҳлаш учун психолог масъулдир. Агар психодиагностик текширув натижасида текширилган шахс бирор маънавий ёки моддий зарар кўрса, психолог жавобгар ҳисобланади. Бундан кўринадики, психолог-психодиагност ўзининг касбий ҳуқуқ ва ҳуқуқий бурч ваколатлари . Улар касбий-этикавий тамойилларни доимо ёдда тутиши ва уларга амал қилиши лозим. Биз тақдим этаётган касбий-этикавий тамойиллар фақат мутахассис-психологлар учунгина эмас, балки таълим муассасаси раҳбари, педагоглар учун ҳам мўлжалланган. Касбий фаолият жараёнида ушбу касбий-этикавий тамойилларга амал қилиш фойдадан холи эмас.