1-mavzu. O’zbekiston Respublikasining xalqaro huquq subektlari. Huquq shaxs va Davlat munosabatlarining mustahkam asosi

Ekоlоgik xavfsizlik – tabiat-jamiyat tizimining

barqarоr hоlati bo‘lib, bunda atrоf tabiiy muhit, tabiiy

resurslar hоlati, jamiyat hayoti va insоn sоg‘ligiga xavfli

ta’sirlarning оldini оlishni ko‘zda tutadi.

Ekоlоgizatsiyalashtirish usuli – bugungi kunda

jamiyat hayotining siyosiy, ijtimоiy-iqtisоdiy, ma’naviy-

ma’rifiy jabhalariga tоbоra kirib bоrib, tabiat

qоnuniyatlarining ustuvоrligini ta’minlash, tabiatni

muhоfaza qilish chоra-tadbirlarining ishlab chiqarish

jarayoniga qo‘llanilishi.

Ma’muriy-huquqiy usul – davlat va huquqning

muhim usullaridan biri bo‘lib, davlatning majburlоv

chоra-tadbirlarining qo‘llanilishida namоyon bo‘ladi.

Ekologiya atamasi yunoncha «oikos» - turarjoy, yashash muhiti, uy, «logos» - tahlimot, degan mahnoni bildiradi. Bir so’z bilan aytganda, ekologiya biz yashab turgan muhit, uy, vatanimiz haqidagi fandir.

Tabiatni muhofaza etish turli xil vosita va usullar yordamida amalga oshiriladi. SHulardan eng muhi- mi - tabiatni huquqiy muhofaza etishdir, yahni tabiatni ifloslanishdan qonunlar yordamida himoya qilish. Tabiatni muhofaza qilishda huquq alohida ahamiyatga ega bo’lib, u yuridik va jismoniy shaxslarga tabiatdan oqilona foydalanish hamda muhofaza etish tartib qoidalarini belgilab beradi.

Ekologik huquq huquq tizimida o’z o’rni va salohiyatiga ega bo’lgan alohida yohnalish va xususiyatlarga ega bo’lgan huquq sohasi hisoblanadi.

Ekologiya huquqi - tabiat va jamiyat tizimi­da paydo bo’ladigan ekologik-huquqiy munosa­batlarni tartibga solishga qaratilgan keng qam- rovli va ko’p tarmoqli huquq sohalaridan biri.

Ekologik huquq ham birinchi navbatda huquq tizimining alohida sohasi sifatida boshqa huquq sohalari bilan chambarchas bog’liq bo’lib, huquqning umumehtirof etilgan tamoyil, shakl va qoidalardan foydalanib, rivojlanib bormoqda. «Tabiat-jamiyat» tizimida tabiat beqiyos darajada ustun huquqqa, ko’lamga va salohiyatga egadir. Bugungi kunda tabiat qonunlarini o’rganish tabiiy resurslarning rivojlanishi, o’zaro bog’liqligini darajasi ekologik tizimdagi muayyan tabiiy resurs, tur va komponentlar sifat va miqdoriy o’zgarishlari, ularga bo’ladigan tahsir doiralarini aniqlash yoki bir so’z bilan aytganda tabiat ilmini o’rganishda tabiiy fanlar tizimida o’z yohnalishi, xususiyatlariga ega bo’lgan ekologiya fani tobora rivojlanib bormoqda.