1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

иқтисодий тавсифланиши 
қуйидаги соҳаларни қамраб олади: 
қиймат кўрсаткичлари, бозор ахборотлари, умумиқтисодий маълумотлар. 
Қиймат кўрсаткичлари одатда қуйидагилардан ташкил топади: объектлар қийматининг 
смета ҳисоби, ижара тўлови ставкаси, кўчмас мулк объектларидан фойдаланишнинг 
даромад келтириш меъёрлари ва бошқалар тушунилади.
Бозор ахборотлари таркибига кўчмас мулк бозориниг алоҳида секторларида баҳо 
даражаси ва унинг динамикаси, талаб ва таклиф даражаси, инвестиция тизимлари 
тавсифи, капитализация индекси ва бошқалар. 
Умумиқтисодий маълумотлар мамлакат иқтисодий ривожланиш кўрсаткичларини 
белгиловчи аналитик баҳолаш динамикаси билан боғлиқ, ялпи ички махсулот, аҳоли 
жон бошига тўғри келадиган даромад, инфляция даражаси, ишчи ўринлари 
номенклатураси ва динамикаси, қонунчиликнинг мустаҳкамлиги, пул массаси инфляция 
даражасининг стабиллиги ва бошқалар. 
Кўчмас мулк бозорининг иқтисодий тавсифи инвестицион жараёнлар билан яқиндан 
алоқада бўлади. Кўчмас мулк бозори ва унинг ҳолати қуйидаги даврлар билан боғлиқ: 

бизнес-даври, капитал харажатларни ўзини қоплаш даври - 4-5 йил; 

инвестицион давр, асосий фондларнинг фаол қисмини янгилаш даври - 9-10 
йил; 

инновацион давр - 20-24 йил; 

илмий-техник янгиланиш даври - 60-70 йил. 
Кўчмас мулк бозори учун таклиф қийматининг кам қайишувчанлиги ўзига хос 
хусусиятдир ва у қуйидаги кўрсаткичлар билан боғлиқ: қурилиш объектининг етарли 
даражада 
узоқ 
муддатларда 
бунёд 
этилиши, 
нархининг 
баландлиги 
ва 
молиялаштиришнинг мураккаблиги. 
Шунинг билан бирга кўчмас мулк объектининг қиймати нафақат унинг жисмоний 
кўрсаткичлари, функционал иқтисослашуви, иқтисодий тавсифи билан характерланади, 
балки кўчмас мулк бозорини давлат миқёсида ва регионал даражада ижтимоий ва 
иқтисодий бошқарилишига ҳам боғлиқ бўлади.