1-мавзу. Молиявий таҳлил фанининг назарий асослари Таҳлилнинг замонавий бошқарувдаги роли, ўрни ва аҳамияти


-жадвал Сотилган маҳсулот миқдори бўйича базисли ва занжирсимон индекс



Download 413,17 Kb.
bet14/38
Sana24.02.2022
Hajmi413,17 Kb.
#202037
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   38
Bog'liq
1-тема

-жадвал
Сотилган маҳсулот миқдори бўйича базисли ва занжирсимон индекс

Чораклар

I

II

III

IV

Миқдор даражалари

q1

q2

q3

q4

Базисли индекс

-

q2/q1

q3/ q1

q4 /q1

Занжирсимон индекс

-

q2/q1

q3/ q2

q4 /q3

Боғлиқлик

q4/q1= q2/q1х q3/q2хq4/q3
ёки q4/q1:q3/q1=q4/q3хq



Юқорида келтирилган мисолимизда товар миқдори эмас, балки қиймати берилган деб фараз қилайлик.
-жадвал
Сотилган маҳсулот хажми бўйича базисли ва занжирсимон индекс

Чораклар

I

II

III

IV

Миқдор даражалари

q1р1

q2р2

q3р3

q4р4

Базисли индекс

-







Занжирсимон индекс

-













Индекслардан мураккаб кўрсаткичларни ўзгаришида омилларнингтаъсирини ўлчашда ҳам фойдаланилади. Омиллар таъсирини баҳолашда агрегат шаклдаги умумий индекслардан фойдаланилади.
-жадвал
Омиллар таъсирини хисоблаш йўллари

Кўрсаткичлар

Ўтган йил

Ҳисобот йили шартли

Ҳисобот йили

Маҳсулот сотишдан соф тушум

q0р0

q1р0

q1р1

Сотилган маҳсулот ишлаб чиқариш таннархи

q0с0

q1с0

q1с1

Сотишдан ялпи фойда

q0р0-q0с0

q1р0-q1с0

q1р1-q1с1

Сотув рентабеллиги

q0р0-q0с0/q0р0

q1р0-q1с0/q1р0

q1р1-q1с1/q1р1

Сотишдан ялпи фойдага баҳо омилининг тасири

х

х

q1р1-q1р0

Сотишдан ялпи фойдага микдор омилнинг тасири

х

х

q1р0-q0р0

Сотишдан ялпи фойдага таннарх омилининг тасири

х

х

q1с1-q1с0

Гурухлаш усули.
Гурухлаш деганда ўрганилаётган тўпламни таълукли белгилари бўйича сифат жиҳатдан бир хил булган гурухчаларга ажратиш тушинилади. Агар статистикада гурухлаш ходисаларни умумлаштириш ва типларга ажратиш мақсадида фойдаланилса,таҳлилда ўртачаларни мохиятини тушинтиришга,бу ўртачадаги алоҳида бирликларни ролини кўрсатишга, ўрганилаётган кўрсаткичлар орасида ўзоро боғлиқликларни аниқлашга ёрдам беради.
Ҳал қиладиган масалалари (вазифалари) нуқтаи назардан гурухлашлар типологик, структурали ва аналитик турларга булинади.
Типологик гурухлаш - тўпламни сифат жихатдан бир хил булган гурухларга ажратишни;
Структурали гурухлаш- кўрсаткични ички тузилишини,унинг алоҳида қисимларини ўзоро нисбатларини ўрганиш мақсадида гурухларга ажратишни;
Аналитик гурухлаш- кўрсаткичлар орасидаги богланишларни ўрганиш мақсадида амалга ошириладиган гурухлашларни англатади.
Тузилишининг мураккаблиги жихатдан оддий гурухлашлар ва комбинацияли гурухлашлар таркибланади.
Битта белги бўйича амалга оширилган гурухлашлар оддий гурухлаш деб айтилади.Агар битта белги бўйича битта гуруҳлашни, шу гурухга кирувчи бошқа бир белги бўйича яна бошқа гурухлашни амалга оширилса бундай гуруҳлаш комбинацияли гурухлаш деб айтилади.
Гурухларни тузишда тўпламни гурухларга бўлиш,гурухлар сонини белгилаш ва гурух интервалини аниқлаш масаласига жиддий ёндашиш зарур.
Гурухлашлар алгоритминиқуйидаги кетма кетликда белгилаш мумкин:

  • таҳлилнинг мақсадини аниқлаш;

  • ахборотларни йиғиш;

  • гурухлаш учун асос қилиб олинган белги бўйича тўпламни ранжировка қилиш;

  • тўпламни таксимлаш интервали (оралиги)ни танлаш ва уни гурухларга ажратиш;

  • гурухлаш ва омилли белгилар бўйича ўртача гурух кўрсаткичларини аниқлаш;

  • олинган ўртача микдорларни таҳлил қилиш, ўзоро боғлиқларни ва натижавий кўрсаткичга омилли кўрсаткичларни таъсир йуналишини аниқлаш.

Молиявий таҳлилда гуруҳлашданкўпинча қиёсий таҳлилда фойдаланиш мумкин.
жадвал

Download 413,17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish