1-Mavzu: Ma’naviyat, uning jamiyat va inson kamolotidagi o‘rni. Reja

Sinagoga - YAhudiylar ibodathonasi. YAhudiylar gunohlardan poklanish bayramlarida sinagogada nadomatlar bilan yig’lab tavba qiladigan joy.
YAhve - YAhudiylik diniga ko’ra dunyolarni yaratuvchi yagona qudratli hudo YAhve Tavrotni YAhudiylarga berish bilan ular bilan ahd tuzgan. Go’yoki YAhudiylar YAhveni er yuzidagi Halqlarning qeng mumtoziq, keyingi dunyoda berilajak in’omlarning eng haqlisi deb hisoblaydilar. YAhve olamlarni yaratishni yakshanbada boshlab, juma kuni tugatdi, shanba kuni esa dam oldi va YAhudiylarga shu kunni dam olish kuni deb e’lon qildi. Muso Tur tog’ida YAhve bilan uchrashganda unga 10 ta lavhani tushirdi.
Rawin - YAhudiy din arbobi
Galaha - YAhudiylikdagi diniy, oilaviy va fuqarolik qonunlari majmuasi.
Isroil - (kad. ivrit. isro - banda, iyl - hudo) YAkub Payg'ambarning ikkinchi nomi, YAhudiylar unga nisbat berilib, Isroil bolalariq deb ataladi.
YAhudo - YAkub Payg'ambarning farzandlaridan biri. Uning avlodlarini YAhudiylar deb ataladi.
Sionizm - YAhudiylikdagi irqchilik g’oyasini ilgari suruvchi diniy-siyosiy oqim. Sionizm nomi Quddusdagi Sion tog’i bilan bog’liq. Bu oqim avstraliyalik YAhudiy jurnalist Gerlsning YAhudiylar davlatiq risolasi asosida tuzilgan. Bu oqimning o’z oldiga qo’ygan maqsadi - YAhudiylar o’zlari yashab turgan turli o’lkalardan chiqib, Falastinda milliy birlashishqga erishish. O’z g'oyasiga ko’ra sionizm siyosiy oqim bo’lib, maqsadida erishish yo’lida YAhudiylar dinidan foydalanadi.
Massonizm - Dunyoda YAhudiy hukmronligini o’rnatish maqsadida milodning boshlarida tashkil etilgan mahfiy diniy-siyosiy oqim. Massonizmning ma'nosi qozod ko’ruvchilar bo’lib, YAhudiylikdagi yashirin tashkilotdir. U milodiy 44 yili Rim imperatorlaridan Irod Akriba tomonidan tashkil qilingan. Maqsadi - dunyoda YAhudiylar hukmronligini o’rnatishga erishish. U tashkil topgan davrda mahfiy qudrat deb atalardi. Keyinchalik massonizm deb ataldi.
Farziylar - qadimiy YAhudiylikdagi oqim. Farziy nomi qadimgi YAhudiylik tilidagi “tushuntirish” so’zidan olingan bo’lib, ular Musoning qonunini sharhlaganlar va oddiy odamlarga o’rgatganlar. Farziylar Musoning zamonidan beri og’zaki an'ana davom etib kelyapti deb hisoblaydilar. Ular har bir avlod o’z ehtiyojlarini qondirish uchun qonunni sharhlay oladi deb bilganlar. Ular tozalikka katta e’tibor berganlar, qiyomat kuni o’lganlarning qayta tirilishiga ishonganlar.
Saduqivlar - YAhudiylikdagi oqim bo’lib, Dovud Payg'ambar davrida yashagan ruhoniy Saduq nomi bilan bog’liq ko’plab mansabdor ruhoniylar saduqiy bo’lganlar. Ular diniy ishlarda Faqat qonun (Musoning kitobi) ni tan olganlar. qonunda ruhoniylar qurbonliklar bilan bog’liq so’z boradi, lekin ohirat va qiyomatga bog’liq hech narsa deyilmagan. Saduqiylar qiyomatda o’lganlarning qayta tirilishiga ishonmaganlar.
Esseylar - YAhudiylikdagi uchinchi oqim bo’lib, o’sha paytda Quddusdagi ko’pgina ruhoniylar Hudo ulardan talab qilgandek yashamas edilar. Buni bilgan bir guruh ruhoniylar Quddusda ibodat qilish va kurbonlik qilish qur’onga to’g’ri kelmay qoldi, deb hisoblaganlar. Ular Quddusni tashlab YAhudiy sahrolariga chiqib ketdilar va o’sha erda o’z jamoalarini tashkil kildilar. Ularni Esseylar deb atashadi. Esseylar Hudo tomonidan yuboriladigan haloskor - Messiyani kutib, ibodat qilib yashar edilar.
Hinduiylik dini - miloddan avval 1 minginchi yilning boshlarida vujudga kelgan. Oradan 500 yil o’tgach bu din davlat diniga aylangan. YAna 500 yildan so’ng u Hindistonda deyarli tanHo mavqega ega din bo’ldi.
Veda - (sanskrit - bashorat) qadimiy Hindistonning shimolida yashagan halqlarning muqaddas kitobi. Eramizdan avvalgi 2-ming yilliklar o’rtalarida Hindistonga shimoldan erlik aholidan tillari va ranglari farq qilgan halqlar kirib kela boshladilar. Ular o’zlarini oriylar deb atar edilar. Ular o’zlari bilan muqaddas yozuvlarini ham olib keldilar. Ular vedalar edi. Vedalarda 33 ta, ba'zi manbalarga ko’ra 333 yoki 3339 ta afsonaviy hudolar bilan bog’liq madhiyalar bitilgan.

TEST SAVOLLARI