1-Mavzu: Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarning tarbiyasi. O‘zbekistonda maktabgacha ta’limning vujudga kelishi va taraqqiyot bosqichlari. Reja

3-4 yoshli bola xususiyatlari
Bu yoshdagi bolalarning asosiy xususiyati bir krizisdan boshqasiga asta-sekin o‘tish bilan
harakterlanadi. Ota-onalar, odatda, aynan mana shu davrni ular uchun eng og‘ir va qiyin deya
ta’kidlashadi. Bolalar qaysar, o‘jar va shu bilan birga, juda tushkun kayfiyatli bo‘lishadi.
Ularning bolani “qaysar uch yoshlilar”, “jajji qariyalar”, “besh yoshli mijg‘ovlar” deb
atashganini o‘qib, yuragingiz orqaga tortadi.
Kichik guruh
(
3-4 yoshli bolalar
)ning rivojlanish xususiyatlari. Bola 3 yoshga qadam
qo’yoganda jismoniyo o’sishi bir qadar sekinlashadi. Bu davrda uning og’irligi 14-15 kg,
bo’yoi 90-95 smga etadi. Bola jismonan ancha chiniqib, asab tizimi taraqqiyo etadi. Tayanch
harakat organlari takomillashib boradi. 3 yoshli bolalar qisqa muddat davomida o’z xatti-
harakatlarini idora qilish ko’nikmasiga ega bo’ladilar. Ulardagi mustaqillik ortib boradi,
hissiyot hamda sensor idroki rivojlanib boradi. Jamoa bo’lib o’yonash ko’nikmalari shakllanadi.
O’yoin asosida amalga oshiriladigan mehnat faoliyatini farqlash imkoniyati kengayadi. Tasviriyo
faoliyat hamda ko’rish-yasash faoliyatining dastlabki ko’rinishlari namoyon bo’ladi. Uch yoshli
bolalarning diqqati kisman markazlashadi, xotirasi mustahkamlanib boradi, moddiyo borliqni
idrok etish jarayoni boshlanadi, faraz qilish imkoniyatlari vujudga keladi. Bunda o’yoin faoliyati
etakchi rol uyonayodi. Mazkur dastur xuddi mana shu faoliyatni kengayotirishga va
rivojlantirishga keng yoo’l ochadigan ta'limiyo mashg’ulotlar tizimini belgilab berishga
yo’naltirilgan.
Aslida esa ota-onalar bu davrda asosiy va yagona bo‘lmagan xatoga yo‘l qo‘yishadi. Ular
birdaniga o‘z farzandlarini hamma narsani biladigan, tushunadigan, bajara oladigan katta
odamdek qabul qilishadi. Bolalar esa o‘zlari to‘g‘risida bunday o‘ylashmaydi. Ular goho “oyi,
men o‘zim bajaraman, meni bugundan boshlab o‘pmang” yoki “voy, oyijon, meni kechiring,
men go‘dakman, axir” tarzida bo‘lishni yoqtirishadi. Shunday qilib, bu yoshdagi farzandlari bor
ota-onalarga quyidagilarni eslatib o‘tish maqsadga muvofiq bo‘ladi.