1-Мавзу. Макроиқтисодиёт фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

2. Макроиқтисодиёт фанининг тадқиқот усуллари.

• Макроиқтисодиёт фанининг тадқиқот усулларига илмий абстракция, анализ ва синтез, индукция ва дедукция, статистик кузатиш, иқтисодий математик моделлаштириш усуллари киради.
• Мураккаб тизим ҳисобланган миллий иқтисодиётни тадқиқ қилиш ўзига хос усуллардан фойдаланишни талаб этади. Кўп сонли статистик маълумотлар ва кўрсаткичларни алоҳида ўрганиб чиқиш ва улар тўғрисида илмий асосланган хулосалар чиқариш қийин вазифадир. Юқоридаги сабабларга кўра макроиқтисодиёт фанида агрегат катталиклардан фойдаланишга асосланган тадқиқит усулларидан фойдаланилади.

2. Макроиқтисодиёт фанининг тадқиқот усуллари.

• Агрегатлаш, яъни қатор иқтисодий кўрсаткичлар ва категорияларни ягона макроиқтисодий индикаторларга умумлаштириш орқали миллий иқтисодиётдаги макроиқтисодий жараёнларни тадқиқ қилиш имконияти юзага келади. Агрегат кўрсаткичлар ёрдамида минглаб алоҳида бозорларни мамлакатнинг ягона бозори сифатида кўриб чиқиш мумкин бўлади. Макроиқтисодий таҳлил жараёнида алоҳида товарлар ва хизматларнинг баҳоси, уларга бўлган талаб ва уларни таклиф этиш ҳажмлари кўрсаткичлари эмас, балки агрегат кўрсаткичлар ҳисобланган баҳоларнинг ўртача даражаси, ялпи талаб ва ялпи таклиф кўрсаткичларидан фойдаланилади.
• Макроиқтисодий таҳлилда асосий тадқиқот усули макроиқтисодий жараёнларни агрегат кўрсаткичларга асосланган ҳолда иқтисодий математик моделлаштиришдир.

2. Макроиқтисодиёт фанининг тадқиқот усуллари.

• Макроиқтисодий моделлар иқтисодий кўрсаткичлар ва жараёнлар ўртасидаги миқдорий, сабаб-оқибат боғланишларини математик формула, график ва чизмалар кўринишида ифодалайди.
• Бунга ялпи талаб-ялпи таклиф (AD-AS) моделини, Кейнс хочини, Филлипс эгри чизиғини, IS-LM моделини, иқтисодий ўсишнинг Домар, Харрод ва Солоу моделларини келтириш мумкин. Бу моделларни бир вақтнинг ўзида график ва алгебраик формула кўринишида тасвирлаш мумкин. Алгебраик формулалар каби макроиқтисодий моделлар ҳам икки, уч ёки ундан кўп ўзгарувчили бўлиши мумкин.