1-Мавзу. Макроиқтисодиёт фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

2. Истеъмол ва жамғаришга ўртача ҳамда чегараланган мойиллик.

• Солиқлар тўлангандан кейин қолган даромаднинг бир қисми истеъмол қилинади, иккинчи қисми эса жамғарилади, шу туфайли ҳам истеъмолга ва жамғаришга ўртача мойиллик йиғиндиси 100% га ёки коэффициент кўринишда 1 га тенг: АРС + АРS = 100% ёки 1.
• Уй хўжаликлари тасарруфидаги даромадларининг ўсган қисмини ё истеъмол қилади, ёки жамғаради.

2. Истеъмол ва жамғаришга ўртача ҳамда чегараланган мойиллик.

• Истеъмолдаги ўзгаришларнинг тасарруфидаги даромад ўзгаришидаги улуши истеъмолга чегараланган мойиллик дейилади.
• Δ С
• MPC = -----------100
• Δ Yd
• Бу ерда: MPC (marginal propensity to consume) – истеъмолга чегараланган мойиллик.
• Юқорида келтирилган маълумотларига кўра ихтиёрдаги даромад 410 ш.б.дан 430 ш.б.кача ошган ҳолатда МРСни ҳисоблаймиз.
• Δ С =420 - 405 =15;
• Δ Yd =430 - 410 = 20;
• МРС = (15/20) 100=75%;
• Демак, даромад 100 % га (ёки бир бирликка) ўзгарганда истеъмол 75 % (ёки 0,75)га ўзгаради.

2. Истеъмол ва жамғаришга ўртача ҳамда чегараланган мойиллик.

• Жамғаришдаги ўзгаришнинг ихтиёрдаги даромад ўзгаришдаги улуши жамғаришга чегараланган мойиллик дейилади.
• Δ S
• МРS = ------------ х 100
• Δ Yd
• Бу ерда: MPS (marginal propensity to saving) – жамғаришга ўртача мойиллик.
• Юқорида келтирилган мисолда:
• Δ Yd = 430 - 410 = 20
• Δ S = 10 - 5 = 5
• МРS = (5/20) 100 = 25%;

2. Истеъмол ва жамғаришга ўртача ҳамда чегараланган мойиллик.

• Шундай қилиб, истеъмолга чегараланган мойиллик 0,75 ни ташкил этган бўлса, жамғармага чегараланган мойиллик 0,25 ни ташкил этади. Даромаднинг ўсган қисми ёки истеъмолга, ёки жамғармага сарфланади. Шу сабабга кўра истеъмол ва жамғаришга ўртача мойиллик кўрсаткичлари йиғиндиси 100%га ёки коэффициент кўринишида 1га тенг бўлади.
• МРС + МРS =100% ёки 1.
• МРС ва МРS барқарор кўрсаткичлар бўлиб, жуда секин ўзгаради.