1-mavzu: konstitutsiya va inson harakatlari erkinligi. Darsning maqsadi

Darsning borishi;
I Tashkiliy qisim. Salomlashish, sinf davomatini aniqlash, psixologik muhit yaratish.
II O’tilgan mavzuni so`rash.
O’tilgan mavzuni so`rashda foydalanishda interfaol usullar.
III Yangi mavzu bayoni.
Voyaga yetmagan bolalarning mulkiy huquqlari va uning huquqiy asoslari
Voyaga yetmagan bolalarning mulkiy huquqlari ilgari amalda bо‘lgan qonunlarda о‘zining ifodasini topmagan edi. Endilikda ular Oila kodeksini 90-moddasida о‘zining tegishli о‘rniga ega bо‘ldi. Bu holat yana bir bor bolaga nisbatan unga huquqni subyekti sifatida keng huquqlar belgilanganligini anglatadi.
Amaldagi qonun voyaga yetmagan bolalarning mulkiy huquqlarini tо‘plovchi tushuncha xarakteriga ega ekanligini inobatga olib ularni har biriga alohida e’tibor beradi.
Oila kodeksining 90-moddasiga binoan voyaga yetmagan bolalar о‘z ota-onasidan va boshqa shaxslardan qonunda nazarda tutilgan miqdorda va tartibda ta’minot olish huquqiga ega. Voyaga yetmagan bolalar ta’minoti uchun olingan mablag‘, pensiya, aliment uning otasi yoki onasi tasarrufida bо‘lib, bolaning ta’minoti, tarbiyasi va ta’lim olishi uchun sarflanishi kerak.
Voyaga yetmagan bolalarning mol-mulkini tasarruf etishga doir vakolatlar amalga oshirilayotganda fuqarolik qonun hujjatlarida belgilangan qoidalar qо‘llaniladi.
Bulardan tashqari bolalar quyidagi mulk huquqiga ega: sovg‘a tariqasida olingan mulkka. Bu an’anaviy va juda kо‘p tarqalgan mulk olishlikni usuli bо‘lib hisoblanadi. Bunday mulk nafaqat qarindoshlardan shuningdek boshqa jismoniy shaxslar hatto yuridik shaxslardan ham olingan mulk bо‘lishi mumkin.
Fuqarolik kodeksi tomonidan belgilangan meros tartibida olingan mulklar. U qonun yoki vasiyatnoma tartibida olinishidan qat’i nazar, ulardan olingan daromadlar.
Fuqarolik kodeksining 29-moddasiga binoan, о‘n tо‘rt yoshga tо‘lmagan voyaga yetmaganlar (kichik yoshdagi bolalar) uchun bitimlarni, ushbu moddaning ikkinchi qismida kо‘rsatilganlardan tashqari, ularning nomidan faqat ota-onasi, farzandlikka oluvchilari yoki vasiylari tuzishlari mumkin.
Olti yoshdan о‘n tо‘rt yoshgacha bо‘lgan kichik yoshdagi bolalar quyidagilarni mustaqil ravishda amalga oshirishga haqlidirlar: mayda maishiy bitimlar; tekin manfaat kо‘rishga qaratilgan, notarial tasdiqlanishi yoki davlat rо‘yxatidan о‘tkazishni talab qilmaydigan bitimlar; qonuniy vakil yoki uning roziligi bilan uchinchi shaxs tomonidan muayyan maqsad yoki erkin tasarruf etish uchun berilgan mablag‘larni tasarruf etish borasidagi bitimlar.
Kichik yoshdagi bolaning bitimlari bо‘yicha, shu jumladan о‘zi mustaqil tuzgan bitimlar bо‘yicha uning ota-onasi, farzandlikka oluvchilari yoki vasiysi, agar ular majburiyatning buzilishida о‘zlarining ayblari yо‘qligini isbotlay olmasalar, mulkiy javobgar bо‘ladilar. Ushbu shaxslar qonunga muvofiq kichik yoshdagi bolalar yetkazgan zarar uchun ham javobgar bо‘ladilar.