1-Mavzu: Kompyuter tarmoqlari haqida

ISO/OSI protokollar to‘plami;

IBM System Network Architecture (SNA);

Digital DECnet;

Novell Net Ware;

Apple, apple Talk;

Internet global tarmoq protokollar to‘plami, TCP/IP.

Bu ro‘yxatga global tarmoqning kiritilganligi tushunarli, chunki OSI modeli har qanday ochiq sistemada ishlatiladi.
Sanab o‘tilgan protokol to‘plamlari uch asosiy turga bo‘linadi:

• 
  amaliy protokollar (OSI modeli amaliy, prezentatsion va aloqa vaqtini boshqarish bosqichlari vazifasini bajaradi);
  
• 
  transport protokollari (OSI modelining transport va aloqa vaqtini boshqarish bosqichlari vazifalarini bajaradi);
  
• 
  tarmoq protokollari (OSI modelining uch quyi bosqichlari vazifalarini bajaradi).
  

Amaliy protokollar — ilovalarning muloqoti va ular o‘rtasidagi axborot almashinuvini ta’minlaydi. Ularning ko‘p ishlatiladigan va taniqliligi quyidagilardir:

• 
  FTAM (File Transfer Access and Management) — fayllarga ega bo‘lish OSI protokoli;
  
• 
  X.400 — elektron pochtalarni xalqaro almashish uchun CCITT protokoli;
  
• 
  X.500 — bir necha sistemada fayl va katalog xizmati CCITT protokoli;
  
• 
  SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) — elektron pochta almashinuvi uchun Internet global tarmoq protokoli;
  
• 
  FTP (File Transfer Protocol) — fayllar uzatish uchun Internet global tarmoq protokoli;
  
•