1-мавзу. Кириш.“Ўзбекистоннинг энг янги тарихи” ЎҚув фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

---

1-мавзу. КИРИШ.“ЎЗБЕКИСТОННИНГ ЭНГ 
ЯНГИ ТАРИХИ” ЎҚУВ ФАНИНИНГ 
ПРЕДМЕТИ, МАҚСАДИ ВА ВАЗИФАЛАРИ, 
НАЗАРИЙ-МЕТОДОЛОГИК 
ТАМОЙИЛЛАРИ.
Ўқит. Т.ф.д. проф, М.М.Хайдаров 
[e-mail]
  

---

 
 
МАВЗУНИНГ РЕЖАСИ:
 
 1. 
• Ўзбекистон энг янги тарихи фанининг предмети, объекти, 
уни 
ўрганишнинг назарий-методологик 
тамойиллари. 
Ўзбекистон тарихининг жаҳон халқлари тарихи билан 
бевосита уйғунлиги.
 2. 
• Ўзбекистон тарихини ўрганишда моддий ва ёзма 
манбаларнинг ўрни.
 3. 
•Ўзбекистон Республикасининг биринчи Президенти комил 
инсонни тарбиялашда Ўзбекистон тарихи фанининг 
аҳамияти тўғрисида
 
4
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев 
баркамол авлод ва маънавий етук шахсни тарбиялашда 
тарих фанининг ўрни ва сабоқлари хусусида.
. 
 
• Авесто қадимги аждодларимиз маънавий ҳаётини ўрганишда муҳим манба.
 
5. 

---

Мавзу юзасидан таянч сўз ва 
иборалар: 
Ўзбекистон 
тарихи, 
фаннинг 
предмети, 
объекти, 
назарий-методологик 
асослари, 
тарихий манбалар, моддий ва ёзма манбалар, 
цивилизация, 
метод 
ва 
методология, 
ибтидоий жамият, палеолит, мезолит, неолит, 
энеолит, 
“homo 
Sapienc
”, 
кроманьон, 
уруғчилик жамоаси, матриархат, патриархат, 
ўқ-ёй, диний тассавурлар, мис-тош даври, 
бронза даври, темир даври. 

---

Тарих фани инсониятнинг ўтмиши, аҳолининг турмуш тарзи, жамият ижтимоий тараққиётига 
оид содир бўлган воқеа ва ҳодисаларни, инсоният жамиятининг барча тадрижий (эволюцион) 
ривожланиш жараёнларини ўрганади. 
 
Ватанимиз тарихи жаҳон тарихининг 
ажралмас қисми бўлиб, у аждодларимизнинг 
босиб ўтган тарихий йўли, турмуш тарзига 
оид маълумотларни маълум изчилликда ва 
кетма-кетликда ўрганади. Ўзбекистон тарихи 
фанини ўрганиш орқали биз 
аждодларимизнинг ҳаёти, турмуш тарзи 
хусусида тушунчаларга эга бўлиш 
баробарида, уларнинг жаҳон халқлари 
тарихий тараққиётига қўшган ҳиссалари 
ҳақида зарур маълумотларга эга бўламиз. 
Тарих хусусида холис маълумотларга эга бўлиш 
учун фаннинг предмети ва объектини тўғри 
белгилаб олиш муҳим аҳамиятга эга. Зеро, ҳозирги 
кунда тарихчилар олдида турган муҳим 
масалалардан бири бу, ўзбек халқи ва унинг 
давлатчилик тарихини фаннинг предмети ва уни 
ўрганиш объектидан келиб чиқиб, маълум назарий-
методологик тамойилларга суянган ҳолда 
ҳаққонийлик, холислик асосида ёритишдан 
иборатдир. 
Тарих фани ҳам бошқа ижтимоий-гуманитар 
фанлар каби мустақил фан ҳисобланади. У 
барча фанлар қатори алоҳида ўз ўрни ва 
мавқеига эга бўлиб, ижтимоий-гуманитар ва 
бошқа айрим фанлар билан узвий боғлиқ 
ҳолда ўрганилади.
У ўз хусусиятига кўра, ўтмиш ҳақида сабоқ беради, 
инсонларни содир бўлган воқеа ва ҳодисалар 
ҳақида керакли хулосалар чиқаришга ундайди, 
кишиларни аждодларимизнинг ўтмишдаги ҳаёт 
тарзини, улар яратган моддий ва маънавий 
меросини қадрлашга ундайди.

---

Фаннинг предмети шу 
минтақада содир бўлган 
жамики воқеа ва 
ҳодисалар, улардаги 
умумийлик ва 
алоқадорлик 
қонуниятлари, тарихий 
ҳодиса ва жараёнлар, 
умуман инсониятнинг 
барча тарихий фаолият 
жараёнларини 
ўрганишдир. 
Ўзбекистон тарихи фанини 
ўрганиш объекти Ўзбекистон 
тарихида содир бўлган барча 
воқеа ва ҳодисалардир. 
Тарихий объект (макон)га 
нисбатан фаннинг мақсади, 
вазифаси, йўналишини 
белгилайди. Маълум бир 
маънода объект билан 
предмет бир-бирига жуда 
яқин тушунча бўлса-да, улар 
тарих фанида тутган ўрни ва 
вазифаси билан 
фарқланадилар. 

---