1-mavzu. Kirish. Standartlashtirish maqsadi va asosiy tushunchalari

1-mavzu. Kirish.Standartlashtirish maqsadi va asosiy tushunchalari.
Reja:
1. Standartlash, metrologiya va sertifikatlash” fanining maqsad va vazifalari
2. Standartlashtirish maqsad va vazifalari.
3. Asosiy tushuncha va atamalar.
4. Standartlashtirishning asosiy tamoyillari.
5. Standartlashtirishning usullari.
Tayanch so’z va iboralar: standartlashtirish, standarlashtirish ob’ekti, millliy standart, standartlashtirish tamoyillari, standartlashtirish usullari.
“Standartlash, metrologiya va sertifikatlash” fanining maqsad va vazifalari
Inson aql-idroki, zakovati bilan o’rganayotgan, shakllantirayotgan hamda rivojlantirgan qaysi fanni, uning yo’nalishini olmaylik, albatta o’lchashlarga, ularning turli usullariga, o’zaro bog’lanishlariga duch kelamiz. Bu o’lchash usullari va vositalari yordamida ularning birligini, yagona o’lchashni talab etilgan aniqlikda ta’minlash metrologiya fani orqaligina amalga oshiriladi. Shu sababdan hozirdagi qaysi bir fan, ilmiy yo’nalish, u hoh tabiiy, hoh ijtimoiy bo’lmasin, albatta u yoki bu darajada metrologiya bilan bog’liq. Inson qo’li etgan,faoliyati doirasiga kirgan ammo o’lchashlar va ularning vositalari yordamisiz o’rganilgan, izlangan hamda ko’zlangan maqsadlarga erishish mumkin bo’lgan birorta yo’nalish yo’q. Shuning uchunham metrologiya, standartlashtirishva sertifikatsiyalash asoslarini bilish, uni o’zmutaxassisligidoirasidatushunish va amaliy qo’llash texnika va texnologiya soxalaridagi bakalavriat yo’nalishlari bitiruvchilari muhim omillardan biri bo’lib hisoblanadi.
"Standartlash, metrologiya va sertifikatlash" fani texnika, menejment va marketing sohalari yo’nalishlarida bakalavrlar va muxandislar tayyorlashda o’tilishi lozim bo’lgan fanlardan hisoblanadi. Oliy ta’lim andozasidan kelib chiqib, ushbu fan talabalarda metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish bo’yicha zarur va etarli bo’lgan asosiy tushunchalarni shakllantiradi.
Metrologiya fan sifatida o’lchashlar, ularga bog’liq va tegishli bo’lgan qator masalalarni o’z doirasiga oladi. Metrologiya aslida yunonchadan olingan bo’lib, -o’lchash, o’lcham, nutq, mantiq, ilm yoki fan ma’nolarini bildiradi Umumiy tushunchasini oladigan bo’lsak, metrologiya-o’lchashlar haqidagi fan.
"Standartlash, metrologiya va sertifikatlash" fanini o’rganishdan maqsad: talabalarda xalq xo’jaligining texnika-texnologiya, menejment va marketing sohalaridagi ishlab-chiqarish, savdo, nazorat va iste’mol bilan bog’liq bo’lgan turli metrologik, sifat boshqaruvi va sertifikatlashtirish bo’yicha masalalar bilan shug’ullanish, hamda meyoriy hujjatlar va standartlar bilan ishlash borasida etarli bilim va malakalarni hosil qilish. Asosiy vazifalar esa talabalarni uzluksiz ta’lim tizimida "Standartlash, metrologiya va sertifikatlash" bo’yicha tayyorlashdan kelib chiqadi. Bunda maxsus fanlar doirasida rivojlanuvchi va chuqurlashuvchi metrologiya, standartlashtirish, kvalimetriya sifatni o’lchash va sertifikatlashtirish bo’yicha fundamental ma’lumotlar o’rganiladi.