1 Мавзу: Kirish. O’rta Osiyo halqlari yozuv madaniyatining yuzaga kelishiga xizmat qilgan tarixiy-madaniy shart-sharoitlar. Markaziy Osiyning oromiy yozuv asosida vujudga kelgan qadimiy yozuvlarining shakllanishi

arab yozuvi
dir va kvadrat shaklga ega bulgan 
yahudiy yozuvi
dir.
Keyinchalik eramizdan avvalgi IY-III asrlarda 
oromiy alifbosi
eroniy 
tillarda so„zlashuvchi ko„pgina xalqlar tomonidan ishlatib kelingan. O
„rta 
fors yozuvi va Parfiya yozuvi
xuddi shu tariqa paydo bo„lgan. Bu alifbo 
asosida keyinchalik
so„g„d yozuvi, xorazmiy yozuv
va 

paydo bo„lgan. 

Eramizning YII-YIII asriga kelib bu 
eroniy yozuvlarni arab yozuvi
siqib 
chiqargan. 
Bundan tashqari
eroniy va O„rta Osiyodagi Muqaddas kitob
uchun 
maxsus 
Avesto yozuvi
yaratilgan. Bu yozuv 
oromiy-eroniy yozuvi
asosiga 
qurilgan bo„lgan. 

---

Yevropada esa, bu yеrdagi tillar uchun 
grek yozuvi
ning turli
variantlari, xususan
, lotin yozuvi
qo„llanilgan. IX-X asrdagi grek 
qo„lyozma alifbosining yana bir varianti
slavyan tillari
uchun
moslashtirilgan va shu ariqa
qadimgi rus alifbosi-kirillitsa
vujudga 
kelgan. 
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, yozuvning kashf etilishi insoniyat 
tarixida juda katta hodisa bo„lgan. Yozuv vositasida inson o„zidan uzoqda 
bo„lgan boshqa inson bilan aloqada bo„la olgan, shuningdek u yoki bu 
ma‟lumotni o„zidan keyingi avlodga qoldirish imkoniga ega bo„lgan. 
2.
Markaziy Osiyning oromiy yozuv asosida vujudga kelgan qadimiy 
yozuvlarining shakllanishi: (Xorazmiy, Baqtriya, Sug’d, Paxlaviy, Manixey 
yozuvlari.
O‘rta Osiyoning bizga ma’lum bo‘lgan eng qadimgi xalqlarini 
shaklar 
(saklar)
va 
massagetlar
tashkil etadi. Bu xalqlarning ham o‘z yozuvlari mavjud 
bo‘lgan