1-Mavzu: Kirish. Mehnatni muhofaza qilish fanining asosiy mazmuni, maqsadi va vazifalari

Boldir suyaklari singanda xuddi boldir panja suyaklari shikastlangani holatidagidek ikki bo‘g‘im, ya’ni boldir-panja va tizza bo‘g‘imlari qimirlamaydigan qilib mustahkamlanadi. Shina yoki qo‘l ostidagi mavjud vositalar oyoq panjasidan sonning yuqoridagi uchdan bir qismigacha yetaditan bo‘lishi zarur. Mabodo, immobilizatsiya qilish uchun shu atrofda biror yaroqli vosita topilmasa, shikastlangan oyoqni sog‘lom oyoqqa mahkam taqab, bog‘lab qo‘yish ham mumkin.

Son suyagining sinishi ayniqsa ochiq sinishi, terining shikastlanib,jarohatlanishi oqibatida ko‘p qon ketishi, shok holatiga tushish bilan kechadigan og‘ir jarayondir. Bunday vaziyatlarda immobilizatsiya uchun mo‘ljallangan maxsus moslama, Diterexs shinalaridan foydalanish qulaydir.

Son suyagi singanda qo‘llanadigan maxsus transport (Diterexs) shinasi (16-rasm) suriladigan uzun-qisqa ikkita ichki va tashqi planka, tovonga taqalib turadigan fanera va burama tayoqchadan iborat.

Son suyagi singanda qo‘llanadigan Diterexs shinasi.

Tashqi planka ichkisidan uzunroq bo‘lib, uni kerakli uzunlikkacha surib, qo‘ltiq osti chuqurchasiga taqab qo‘yiladi. Ichki planka shikastlangan odamning bog‘lab qo‘yilgan singan joyi va tanasi ustiga qo‘yib, mustahkamlanadi. Buning uchun plankalar oyoqdan 3 sm uzunroq bo‘lishi lozim. Oyoq osti, tovonga qo‘yiladigan fanera bint bilan o‘ralib, oyoq panjasiga bog‘lanadi. Ikkala plankaning uchlari oyoq tagiga taqalib turadigan fanera- ning sim tutqichiga kiritiladi va tashqi plankaning pastki uchi ich- kisi bilan tutashtiriladigan ko‘ndalang planka teshigiga kiritiladi. Shina plankalari oyoq va tanaga bint bilan bog‘lanadi. So‘ngra burama solib oyoq tortib qo‘yiladi.

Singan son suyagini immobilizatsiya qilish uchun qo‘l ostidagi mavjud vositalardan foydalanilganida ular sonning ichki va tashqi yuzalari bo‘ylab, serbar bint, kamar, sochiq, choyshab bilan ikkinchi sog‘lom oyoq va badanga mahkam qilib bog‘lanadi. Bunday shikastlanishda nafaqat son suyagi, balki son-chanoq bo‘g‘imi, son-tizza bo‘g‘imi, hatto boldir-panja bo‘g‘imi, tovon suyaklarini ham birgalikda immobilizatsiya qilish, mustahkamlash zarur. Shuningdek, yuqorida nomlari tilga olingan sohalardagi suyaklarning do‘mbaymalari, qo‘ltiq osti chuqurchasi va chov atrofiga ham paxta bo‘laklari solish lozim.