1-mavzu: kasbiy psixologiya” fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. Reja

PSIXIKANING NAMOYON BO’LISH SHAKLLARI VA ULARNING O’ZARO BOG’LIQLIGI

Psixik jarayonlar

Psixologik holatlar

Shaxsning xususiyatlari

Bilish jarayoni	Hissiy-irodaviy	Individuallik
sezgilar	Emotsiyalar	yo’nalishlar
idrok	e’tiqodlilik	temperament
xotira	Bardamlik	Xarakter
tafakkur	Tetiklik	Qobiliyatlar
hayol	Apatiyaт	Iqtidor
nutq	Qiziquvchanlik	aqliy salohiyat
diqqat	Hayratlanish	xulq motivatsiyasi
	Ishonchlilik	ish uslubi
	ijodiy ruhlanish	mas’uliyat

Bugungi kunda biz insonlar butun er yuzidagi o‘ta murakkab telefon tarmoqlariga qaraganda ancha murakkab tuzilishdan iborat bo‘lgan atiga uch funtli inson miyasini tadqiq eta oldik: yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning qobiliyatlaridan taajjubga tushdik; inson ongining vizual obrazlarni bir vaqtning o‘zida, parallel ishlov berish uchun guruhlab, keyin esa ulardan qayta yorqin rangli obrazlarni yaratuvchi millionlab nerv impulslariga taqsimlovchi sensor tizimini munosib baholay oldik; inson xotirasining umumiy ko‘rinishi bilan hajmining cheksizligini va biz tevarak-atrofdan olayotgan axborotlarga ongli hamda anglamagan holda osonlik va zudlik bilan ishlov berishimizga ishonch hosil qildik. Shuning uchun insoniyat vakillari orasida fotoapparat, avtomobil va kompyuterni ixtiro qilgan, atomni parchalagan va genetik kodni kashf etgan, kosmik fazoni zabt etgan va okean tubiga sho‘ng‘iy olgan daholarning mavjudligi ajablanarli hol emas.⁶
Psixikaning turli shakllarda ko’rinishlari: psixik jarayonlar, psixologik xolatlar, xususiyatlar mavjud bo’lib, psixik aks ettirish bir qator xususiyatlari bilan ajralib turadi, ya’ni shaxs individualligi orqali namoyon bo’ladi; shaxsning faoliyati jarayonida yuzaga keladi; atrofdagi voqelikni to’g’ri aks ettirish imkoniyatini beradi. Psixologiya fanining predmeti masalasida psixika va uning namoyon bo’lish shakllari zamonaviy psixologiyaning umumiy psixologiya sohasiga aloqador bo’lib, ko’plab olimlar o’z ilmiy adabiyotlarida bu jihatni muhim sifatida qaraydilar.
Insonlarning fikrlash, his qilish va xatti-harakati sabablarini tushunish uchun qanday qilib psixologiya fanidan mukammal foydalanishimiz mumkin?⁷