XULOSA
2. Estetik tarbiyaning zamonaviy omillari va vositalari.
Estetik tarbiya omillari va vositalari O`zbekistonning mustaqil davlat sifatida qaror topishi jarayonida fuqarolar tafakkurini yangilash va tarbiyalash dolzarb vazifa bo`lib qoldi. Mazkur vazifa fuqarolarni ijtimoiy-siyosiy va ma’naviy-axloqiy jihatdan har tomonlama kamol toptirish uchun ta’lim-tarbiyaning barcha sohalarini, ularning omillari va vositalarini ishga solishni taqozo etadi.
Estetik tarbiya omillari deb, shaxsning estepshk kamolotiga ta’sir o`tkazadigan tashqi va ichki shart-ishroitlarga aytiladi. Estetik tarbiya vositalari deb shaxsning voqelikka estetik munosabatini rivojlanpshrishga xizmat qiladigan tarbiyaviy fooliyat shakllariga aytiladi. Estetik tarbiya omillari va vositalari o`rtasidagi chegara nisbiy va shartlidir. Muayyan sharoitlarda estetik tarbiya omillari estetik tarbiya vositalari vazifasini o`tashi va aksincha, bo`liish ham mumkin. Mehnat takomillashgan sari, ayniqsa, jismoniy mehnat turlari texnikalashib borgani sari, ularning ko`ngilli va ijodiy tabiati ortib boradi. Shu tariqa mehnat estetik tarbiyaning eng muhim omili bo`lib qoladi. Qoloq ishlab chiqarish texnikasi va texnologiyasi sharoitida har kanday mehnat turi shaxsga estetik ta’sir ko`rsata olmaydi. Ishlab chiqarish jarayonida qatnashayotgan har bir shaxs o`z mehnatidan ko`prok moddiy va ma’naviy manfaatdor bo`lsagina mehnat estetik tarbiya omili bo`la oladi. Shaxs hayotiga mehnatning estetik ta’sirini kuchaytirishda ishlab chiqarish jarayonlariga ko`prok estetika texnikasi (dizayn) ni keng ravishda joriy qilish kerak bo`ladi. Bu esa o`z navbatida butun ishlab chiqarish muhitini nafosat qonunlariga mos tarzda qayta qurishni taqozo etadi. Mehnat sharoitlari va vositalariga estetik mazmun baxsh etish omili shaxsni estetik kamol toptirish bilan birga, shaxsning foydali-amaliy vazifalarni ham kengroq doirada bajarishga safarbar qiladi. Natijada estetik mazmun mehnat unumdorligini, samaradorligi va sifatini oshirishning muhim omiliga aylanadi. Estetik madaniyat O`zbekiston istiqloli uchun o`ta zarur bo`lgan zamonaviy texnika va texnologiyalar, muhandislik va sanoat menejmenti tafakkurini shakllantirishni taqozo etadi. Estetik tarbiyannng eng muhim omili sifatida mulkchilik, iste’mol kabi ijtimoiy munosabatlar siyosiy, axloqiy munosabatlar bilan mutanosib tarzda amal qilishi muqarrardir.
Estetik tarbiyaning eng muhim omili — bu tabiatdir. Tabiat bilan doimiy ravishda munosabatda bo`lmay turib, estetik jihatdan rivojlanish, estetik tarbiyani uyushtirish mumkin emas. Shaxs ongida tabiatning estetik qadriyatlari tuyg’usini shakllantirish inson estetik kamolatining o`ziga xos «poydevor» dir. Hozirga ekologik inqiroz va halokat xavfi ortib borayotgan sharoitda estetik tarbiyaning bu qirrasi tobora ko`proq ahamiyat kasb etoqda. Hozirgi kunda estetik tarbiya va ekologik tarbiya o`rtasida azaldan mavjud bo`lgan aloqadorlik yanada kuchaymoqda. Insonparvarlik ruhi, maqsadlarning umumiyligi ularni bir-biriga yaqinlashtiradi. Bu yaqinlik, o`zaro bog’liklik estetik tarbiya ekologik tarbiyaning eng muhim vositalaridan biri sifatida namoyon bo`lishiga, ekologik tarbiya esa o`z navbatida estetik tarbiya jarayonlarining samarali amal qilishga zarur shart-sharoitlar yaratib berishida ko`rinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |