52
II боб. ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИНИНГ ЖАМОАТ ТАРТИБИНИ
САҚЛАШ ВА ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ФАОЛИЯТИНИ
БОШҚАРИШНИНГ МОҲИЯТИ ВА МАЗМУНИ
1-§. Жамоат тартибини сақлаш ва хавфсизлигини таъминлаш
тизимида ички ишлар органларининг ўрни
Жамиятда барқарорлик, тинчлик ва осойишталикни қарор топти-
риш, инсон ҳуқуқ ва эркинликларига сўзсиз риоя этилишини таъмин-
лаш мамлакатни ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан янада ривожланти-
риш, аҳоли фаровонлигини юксалтириш, ҳуқуқий демократик давлат
қуриш бўйича амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлардан
кўзланган мақсадларга эришишнинг муҳим шарти ҳисобланади
1
.
Шуни алоҳида таъкидлаш жоизки, «қонун устуворлигини таъмин-
лаш, шахс, оила, жамият ва давлатнинг ҳуқуқ ва манфаатлари муҳофаза-
сини кучайтириш, аҳолининг ҳуқуқий маданияти ва ҳуқуқий
онгини
ошириш, фуқароларни қонунга бўйсуниш ва ҳурмат руҳида тарбия-
лаш – бу ривожланган бозор иқтисодиётига асосланган чинакам
демократик, ҳуқуқий давлат ва эркин фуқаролик жамияти қуришнинг
нафақат мақсади, балки унинг воситаси, энг муҳим шарти ҳисоб-
ланади»
2
.
Ўзбекистон Конституциясининг муқаддимасида ушбу асосий
Қонун республика фуқароларининг муносиб ҳаёт кечиришларини
ҳамда фуқаролар тинчлиги ва миллий
тотувлигини таъминлаш
мақсадида қабул қилинганлиги эътироф этилган. Чунки инсоннинг
энг муҳим ҳуқуқларидан бири бу тинч ва осойишда ҳаётда яшаш
ҳуқуқидир.
Ҳар қандай демократик давлат ва жамиятнинг асосий вазифаси
ҳам ана шундай ҳуқуқни таъминлашдир. Ушбу ҳуқуқни таъминлашни
амалга ошириш давлат ва жамиятнинг демократик ривожланиш
кафолати ҳисобланади. Давлатнинг асосий вазифаларидан бири
1
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 10 апрелдаги «Ички
ишлар органларининг фаолияти самарадорлигини тубдан ошириш,
жамоат
тартибини, фуқаролар ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини
ишончли ҳимоя қилишни таъминлашда уларнинг масъулиятини кучайтириш
чора-тадбирлари тўғрисида» Фармони
2
Каримов И.А.
Хавфсизлик ва тинчлик учун курашмоқ керак. Т.10. – Т.,
2002.– Б. 28.
53
қўриқлаш функцияси
бўлиб, у қонунийлик ва ҳуқуқий тартибни,
тинчлик ва осойишталикни сақлаш, ҳуқуқий манфаатларни, яъни
фуқароларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини,
жисмоний ва
юридик шахсларнинг мулкини, конституциявий тузум-
ни ҳимоя қилишга, шахс, жамият ва давлатнинг хавфсизлигини
таъминлашга, шунингдек, ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш ва
профилактикасига йўналтирилган.
Жамоат тартибини сақлаш ва хавфсизлигини таъминлаш ишлари-
да иштирок этувчи куч ва воситаларни бошқариш – улар фаолияти-
нинг юксак самарадорлигига эришиш, улардан тўғри ва унумли фой-
даланиш, тўсатдан вужудга келадиган мураккаб вазиятларда бундай
вазифаларни бажариш жараёнида уларнинг ўз вақтида
тезкорлик
билан ҳаракат қилишларини таъминлашни ташкил этишдир. Жамоат
тартиби ва хавфсизлигини самарали
таъминлаш, фуқароларнинг ҳуқуқ-
лари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини, жисмоний ва юридик
шахсларнинг мулкини, конституциявий тузумни ишончли ҳимоя
қилишни, шахс, жамият ва давлатнинг хавфсизлигини амалда таъ-
минлашни, шунингдек, ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш ва про-
филактикасини ички ишлар органлари қонун ҳужжатларида белги-
ланган ваколатлар асосида самарали амалга оширадиган фаолияти-
нинг асосий мақсадидир.
Мамлакатда, унинг маъмурий-ҳудудий
бирликларида жамоат
тартибини сақлаш ва хавфсизлигини таъминлаш тизими ҳамда ички
ишлар органларининг ушбу тизимдаги ўрни ҳамда улар фаолиятини
бошқаришнинг долзарблиги қуйидагилар билан белгиланади:
– жамоат тартибини сақлаш ва
хавфсизлигини таъминловчи
давлат органлари, хусусан, ички ишлар органлари фаолиятида инсон
ҳуқуқ ва эркинлари, қонун устуворлиги, очиқликни таъминлаш
самарадорлигини ошириш;
– жамоат тартибини сақлаш ва хавфсизлигини таъминловчи
давлат, хусусан, ички ишлар органлари тизимидаги амалга ошири-
лаётган ислоҳотларни давом эттириш ва янада чуқурлаштириш;
– жамоат тартибини сақлаш ва хавфсизлигини таъминловчи
давлат, хусусан, ички ишлар органлари ҳамда таркибий тузилмалари
ўртасидаги ҳамкорликни янада такомиллаштириш;
– жамоат тартибини сақлаш ва хавфсизлигини таъминловчи
давлат, хусусан, ички ишлар органлари ҳамда асосий соҳавий
хизматларининг фуқаролик жамияти институтлари билан ижтимоий
шериклигини янада такомиллаштириш;
54
– жамоат тартибини сақлаш ва хавфсизлигини таъминловчи
давлат, хусусан, ички ишлар органлари, айниқса, ушбу йўналишдаги
соҳавий хизматлари фаолиятига замонавий илғор
технологияларни,
халқаро ва хорижий тажрибаларни жорий этиш заруратининг мавжуд-
лиги ва ҳ.к.
Мамлакатимиз ижтимоий ҳаётининг иқтисодий, ижтимоий,
сиёсий, маънавий-маърифий, суд-ҳуқуқ ва бошқа соҳаларида амалга
оширилаётган ислоҳотлар, шунингдек, глобаллашув ва жадаллашув
жараёни билан боғлиқ ҳолда дунёда, яқин атрофимизда юз бераётган
воқеа, ҳодиса ҳамда бошқа омиллар жамоат тартибини сақлаш ва
хавфсизлигини таъминлаш, унинг принциплари, тузилиши, уни
ташкил этишга бўлган талабларнинг ўзгаришини ва такомиллашиб
боришини тақозо этмоқда.
Do'stlaringiz bilan baham: 
