1-Mavzu Elektron biznes asoslari fanining predmeti va bilish usullari. Elektron bines tushunchasi, tarixi va istiqbollari

2. Naqd pullar bilan ishlovchi boshqa qurilmalar 
Bankomatlarda  sinovda
an  texnik  echimlar  ana  shu  oiladagi  naqd  qo oz  pullar  bilan 
ishlovchi  boshqa  qurilmalarni  yaratilishi  uchun  aso
arga 
ektron  ka
agi  Teller 
Cash Dispenser (TCD) deb nomlanadigan kassa qurilmalari kiradi. TCDlar bank operasiyaon zalidagi 
operasiya olib boruvchi xodimning ish joyiga 
atildi. TCDning vazifasi operasiya olib boruvchining 
a  asosa
atilgan  naqd  pul  summasini  saqlash  va  berish  shuningdek,  naqd  pulni  qabul 
qlish, hisoblash, nomina
a saralash kassaga kelib tusha
an banknotlarni bekor qilish kiradi.  
Valyuta  ayirboshlash  avtomatlari  yanada  murakka
ala
aeraport,  vokzal  va 
supermarketlarda 
atiladi. Xodim ishtirokisiz va 
a bino talab qilmasdan uzluksiz ishlaydi 
hamda har qanday shaxsni tasdiqlovchi hujjat talab qilmasdan naqd valyutaga ayrboshlab beradi. 
Bunday  avtomatlar  oddiy  ayrboshlash  puktlariga  nisbatan  YAshi  darajada  nazorat  qilinib, 
anishlardan  ishonchi  himoyalanga
adi.  Turli  kattaliklardagi  kupyurlarni  saqlash  uchun 
avtomatda intellektual kasetalardan foydalinadi va pul massasi harakatini uzluksiz nazorat qilish yangi 
texnologiyasining  aso
oblanadi.  Bunday  kasetani  maxsus  uskunala
amidagina 
ochish  mumkin  bo
arni  saqlashda 
a  kafolat  hisoblanadi.  Identifikasiya  qilish 
uchun  har  bir  kasseta  unikal  kodli  elektron  blokka  ega 
adi.  Ayirboshlash  avtomatlari  xizmat 
atishda aniqlikni oshirish uchun tangali quti bilan ham ta
anadi. 
Hozirgi kunlarda maxsus qurilmalardan tashqari mijozla
-
a xizma
atishi uchun 
onalli  qurilmalarni  ishla
a 
oqda.  Bunday  avtomatlarning  funksional 
imkoniyatlari unga 
atilgan qurilmalar va amaliy dasturiy ta
otga bo
adi. 
Bankomatlar,  TCD  va  valyuta  ayirboshlash  avtomatlarini  kupyuralar  bila
uchun  naqd  pullarni  hisoblaydigan  va  saralaydigan  hamda  bunda  pul  chiqarib  berish  mexanizmidan 
a muammo keltiradigan pullarni yaroqsiz dab topa
a darajada ifloslangan, qalbaki pullarni 
ajra
anknotlarni qiyma
a tahlaydi, kassirga kvitansiya beradi va bularni hammasi 
bir  necha  daqiqada  amalaga  oshiradi,  qurilmaga  pullar  maxsus  uza
amida  pullar  taxlangan 
holda uzatiladi. 
Bunday qurilmalardan biri Innomat deb nomlanadi (De La Rue firmasi). 
Bank  xodimlarini  ta
ashlaricha  naqd  pullar  bilan  nafaqt  zerikarli,  balki  changli  va  zararli 
anda
xonadagi  gullarga  ta
a
ishida  ha
arish 
an. Innomatlarni nafaqat banklrda, balki katta xajmda naqd pulla
anib bir kunda bir necha 
marta  kassa
arishga 
eladigan  yirik  magazinlarda,  vokzal  va  aeroport  kassalariga 
atish mumkin.  

---

 
Bunday  avtomatlarni 
at  seyf  qutilar  biln  himoyala
o  EHM 
boshqaruvida  ishlaydi  va  uning  ishlashida  xodimning  jismoniy  kirishi  talab  qilinmaydi.  Barcha 
operasiyalar  tizimning  maxsus  jurnallarida  ba
omalashtiriladi,  bankda  naqt  pulla
xatga 
olishning isho
a ravishda ortadi.