1-мавзу: электр машиналари фанига кириш, фаннинг предмети ва услублари

Трансформаторларнинг чулғамларини уланиш гуруҳларини бир хил бўлиш шарти.

Фараз қилайлик, чўлғамларининг уланиш гуруҳлари Y/ - 11 ва Y/Y-0 бўлган иккита трансформатор паралел ишлашга уланган бўлсин. Уларнинг трансформациялаш коэффициентлари ва қисқа туташув кучланишлари тенг. У ҳолда бу трансформаторларнинг иккиламчи чўлғамларидаги электр юритувчи кучлари Е_2 = Е_2 катталик жиҳатдан тенг бўлиб фаза жиҳатдан 30⁰ га фарқ қилади (17-расм). Иккиламчи чўлғамларнинг берк контурларида электр юритувчи кучларнинг фарқи ҳосил бўлади. Вектор диаграммадан:

E= 2E₂ sin15 (6-1)

Электр юритувчи кучлар фарқи E таoсирида мувозанатлаштирувчи ток хосил бўлади. Мувозанатлаштирувчи токлар факат трансформаторларнинг бирламчи ва иккиламчи чўлғамларида оқади, токларнинг катталиги шу чўлғамларнинг тўла қаршилиги билан яoни трансформаторларнинг қисқа туташув қаршиликлари билан чегараланади.

(6-2)
Мисол учун, параллел ишлаётган трансформаторларнинг қувватлари тенг бўлиб, Z_К1=Z_КII=U_К1=U_КII= 0.05 бўлса, у ҳолда мувозанатлаштирувчи токларнинг катталиги расмда кел-тирилган вектор диаграммадан:

яoни бу холда мувозанатлаштирувчи ток номинал токга нисбатан 5.18 марта катта бўлади. Токнинг бундай қиймати қисқа туташув токига тенг бўлади.

17-расм. Уланиш схемаси ва уланиш гуруҳи бир хил бўлмаган трансформаторларни параллел ишга уланганда ҳосил бўлган мувозанатлаштирувчи токлар

Шундай қилиб, юқори-дагиларга асосан уланиш гуруҳ-лари ҳар-хил бўлган трансфор-маторларни параллел ишлашга улашга рухсат берилмайди. Лекин чўлғамларининг боши ва охирларини белгиланишини, ўралиш йўналишини ўзгарти-риб, уланиш гуруҳлари ҳар-хил бўлган трансформаторларни электр юритувчи кучларини фа-заларини мос бўлишига эришиш мумкин. Буни биз ҳар бир конкрет мисолда кучланишлар вектор диаграммасини қуриш ва уларни таҳлили асосида текширишимиз мумкин.