1-мавзу. ”Чорвачиликда ишлаб чиқаришни ташкил этиш” фанининг предмети, мақсади, вазифалари ва ўрганиш усуллари

Мамлакатда чорвачилик ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг асосий функционал вазифалари қуйидагилар иборат:

Мамлакатда чорвачилик ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг асосий функционал вазифалари қуйидагилар иборат:

• чорвачилик тармоқларида ташкилий-ҳуқуқий шаклларни танлаш, ишлаб чиқариш ҳажмлари, ташкилий ва ишлаб чиқариш тизимларини илмий асослаш, қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришида фойдаланиладиган ер майдонларини ташкиллаштириш, меҳнат ва моддий ресурсларни шакллантириш;
• чорвачилик тармоқларида ишлаб чиқаришни самарали ташкил қилиш бўйича илмий асосланган йўналишлар ва амалий тадбирларни ташкил этиш;
• фермер ва деҳқон хўжаликлари, уларнинг бирлашмалари учун бозор иқтисодиёти шароитларида истиқболли моделларни ишлаб чиқиш. Бу моделларнинг самарадорлиги мезонлари сифатида ишлаб чиқариш ҳажмларининг ўсиши, харажатларнинг тежалиши, ижтимоий шароитларнинг яхшиланишини қараш мумкин;

мавжуд фойдаланиладиган ер майдонлари, сув ресурслари, асосий фондлар ва айланма воситалари, ишчи кучи ишлаб чиқаришнинг истиқболига мувофиқ келиши, ишлаб чиқариш кучларининг ўсиши ишлаб чиқаришнинг ўсишига имкон яратиши, ресурсларнинг ҳар бир туридан самарали фойдаланиш;

• мавжуд фойдаланиладиган ер майдонлари, сув ресурслари, асосий фондлар ва айланма воситалари, ишчи кучи ишлаб чиқаришнинг истиқболига мувофиқ келиши, ишлаб чиқариш кучларининг ўсиши ишлаб чиқаришнинг ўсишига имкон яратиши, ресурсларнинг ҳар бир туридан самарали фойдаланиш;
• ер майдонларидан фойдаланишни ташкил этишда уларнинг миқдор ва сифат жиҳатларини ҳисобга олиш, хўжалик ва иқтисодий мақсадлардан келиб чиқиб, ер мулкларининг трансформацияси ва рекултивацияси (қайта маданийлаштирилиши), ерни муҳофаза қилиш, бўйича тупроқни асраш ва бошқа тадбирларни амалга ошириш.

Илмий билиш изчил бир неча босқичларни босиб ўтади:

• масаланинг қўйилиши, яъни тадқиқот объектини аниқлаш;
• далилларни тўплаш, уларга баҳо бериш ва назарий умумлаштириш, илмий ғояларни илгари суриш, гипотезаларни аниқлаш, ундан илмий асосланган мулоҳазаларни саралаш, қонуниятларни белгилаш;
• илмий хулосаларни амалиётда синаб кўриш;
• қонуниятларни шакллантириш, яъни барқарор сабаб-оқибат алоқаларини белгилаш;
• назарий асосларни яратишдан иборат.

Фан услуби дейилганда, тадқиқот предметини ўрганиш йўлларининг мажмуаси тушунилади. Агар услуб, яъни усул воқеликнинг объектив қонуниятларини ифодаласа, амалиётга асосланса, ўз объектини узлуксиз давомийликда ўрганса ва тажрибаларни умумлаштириб борса, у илмий ҳисобланади.