1-Mаvzu: Bоzоr iqtisоdiyoti shаrоitidа buхgаltеriya hisоbini tаshkil etish аsоslаri vа mоhiyati

Diаgnоstik tеkshirish uchun tеstlаr

1. 
   Moliyaviy hisobotda qanday axborot bo’lishi kerak?
   

1. 
   investitsiya qarorlari va krеditlar bеrishi to’g’risida qarorlar qabul qilishda kerak bo’ladigan axborot;
   

b) sub’еktning bo’lajak pul oqimlarini baholashda foydali axborot;
s) sub’еktga berilgan resurslar majburiyatlar va ulardagi o’zgarishlar to’g’risida axborot;
d) hamma javob to’g’ri.

2. 
   Moliyaviy sharх bu …
   

1. 
   korxonaning moliyaviy ahvoli va moliyaviy faoliyatining asosiy bеlgisi
   

b) foydalanuvchi hisobot bilan tanishish jarayonida duch kеlishi mumkin bo’lgan hisobotdagi noaniqliklarni izohlab bеrishi lozim.
s) a va b javob to’g’ri
d) to’g’ri javob to’g’ri.

3. 
   Moliyaviy sharh kim tomonidan tuziladi?
   

1. 
   korxona ma’muriyati tomonidan tuziladi
   

b) soliq tashkiloti tomonidan tuziladi
s) bank tomonidan tuziladi
d) hamma javob to’g’ri.

4. 
   Moliyaviy hisobot qanday identifikasiya rekvizitlarni o’z ichiga oladi?
   

1. 
   korxona nomi, mulk shakli, yuridik manzili, identifikasion raqamini;
   

b) alohida korxonalarni yoki korxonalar guruhining moliyaviy hisobotlarini;
s) moliyaviy hisobot tomonidan qamrab olingan hisobot kuni yoki davri
d) hamma javob to’g’ri.

5. 
   Inventarizasiya bu …
   

1. 
   ma’lum bir vaqtga korxona mablag’lari va manbalarining miqdorini sanash yo’li bilan ro’yxatga olish hamda buxgalteriya hisobi ma’lumotlari bilan taqqoslanishidir
   

b) korxona mablag’larini tekshirishdir
s) buxgalteriya ma’lumotlarini tekshirishdir
d) hamma javob to’g’ri.

6. 
   Tekshirish ko’lamiga ko’ra inventarizasiya qanday guruhlarga bo’linadi?
   

1. 
   rejalashtirilgan
   

b) to’satdan
s) yoppasiga va tanlab
d) to’g’ri javob yo’q.

7. 
   O’tkazish vaqti bo’yicha inventarizasiya qanday guruhlarga bo’linadi?
   

1. 
   to’satdan
   

b) yoppasiga
s) rejalashtirilgan
d) a va b javob to’g’ri.

8. Pul mablag’lari, pulli hujjatlar, qat’iy hisobot blankalari qanday vaqtda inventarizasiya qilinadi?

1. 
   har chorakda bir marta
   

b) har oyda bir marta
s) har yilda bir marta
d) to’g’ri javob yo’q.

9. 
   Moylash materiallari, oziq-ovqat mahsulotlari qaysi vaqtda inventarizasiya qilinadi?
   

1. 
   har chorakda bir marta
   

b) har oyda bir marta
s) har yilda bir marta
d) hamma javob to’g’ri.

9. 
   Doimiy inventarizasiya komissiyasi tarkibiga …
   

1. 
   korxona rahbari yoki uning yordamchisi kiradi
   

b) bosh buxgalter va boshqa mutaxassisilar kiradi
s) ishchi audit vakili kiradi
d) hamma javob to’g’ri.

Korxonadа buхgаltеriya hisоbi

1. Kichik tadbirkorlik sub’ektlari tomonidan soddalashgan tartibda hisob yuritish va hisoblar tuzish to’g’risida andoza O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 5aprеldagi 159-sonli qarori bilan tasdiqlangan kichik korxonalarni soliqqa tortishning soddalashgan tizimini qo’llash tartibining 6-bandiga muvofiq ishlab chiqarilgan qonunga binoan kichik tadbirkorlik sub’ektlari quyidagi mezonlar bo’yicha ajratiladi:
2. Mulkchilik shakllaridan qat’iy nazar o’rtacha yillik ishlovchi xodimlar soni ishlab chiqarish jarayonlarida 10 kishigacha savdo va xizmat ko’rsatish sohalarida va noishlab chiqarish sohalarining boshqa tarmoqlarida 5 kishigacha bo’lgan mikro firmalar ;
3. Mulkchilik shaklidan qat’iy nazar o’rtacha yillik ishlovchilar soni:
a) sanoat sohasida 40 kishigacha ;
b) qurilish, qishloq xo’jalik va boshqa ishlab chiqarish tarmoqlarida 20 kishigacha
v) ilmiy fan, ilmiy xizmat ko’rsatish, chakana savdoda va noishlab chiqarish sohasining boshqa tarmoqlarida 10 kishigacha bo’lgan bunday korxonalar kichik korxonalar deyiladi.
Kichik korxonalarda buхgаltеriya hisobi ishlab chiqarish faoliyatini katta va kichikligiga qarab tashkil qilinadi.
Bular 2 turga bo’linadi:
1. Soddalashgan forma; 2. Sanoat ishlab chiqarishiga o’xshagan jurnal ordеr formasi.
Oddiy xo’jalik jarayoniga xos bo’lgan yoki noishlab chiqarish korxonalarida xo’jalik jarayonlarini soni har oyda 30-40 ta оpеrаsiyani tashkil etsa, buхgаltеriya hisobining soddalashgan formasidan foydalaniladi.

Dastlabki hujjatlar

Xo’jalik оpеrаsiyalarini rasmiylashtirish jadvali

Vedomostlar

Analitik va sintetik schyotlar bo’yicha oborot vedomosti

Soddalashtirilgan formaning 2-varianti 60-80 jarayon sodir bo’lganda yuritiladi.

Dastlabki hujjatlar

Xo’jalik оpеrаsiyalarini rasmiylashtirish jadvali

Vedomostlar

Jurnal order

Buxgalteriya balansi

Kichik korxonalarda asosiy vositalar sotib olinishi, qurilishi va ijaraga olinishi mumkin. Kichik korxonalarda asosiy vositalarning analitik hisobi ikki turda olib boriladi:
1. Ishlab chiqarishga doir kichik korxonalarda asosiy vositalar kimga biriktirilganligiga qarab, o’sha javobgar shaxs tomonidan "Investor ro’yxatida", № OC 13 formada yuritiladi.
2. Uncha katta bo’lmagan ishlab chiqarishga doir kichik korxonalarda asosiy vositalar, asosiy vositalarning hisobning olish vedomosti 13-1da yuritiladi.
Asosiy vositalarning baholanishi sanoat korxonalaridek quyidagicha baholanadi.
1. Dastlabki qiymat. 2. Sotish qiymati. 3. Qoliq qiymati. 4. Tugatish qiymati.
5. O’rnini qoplash qiymati.
Asosiy vosilar hisobi 1-vedomost va 4-jurnal orderda yuritiladi.
Asosiy vositalar schyoti boshqa schyotlar bilan quyidagicha aloqada bo’ladi.

№	Muomalalar mazmuni	Schyotlar aloqasi