1 Мавзу: «Бозор инфратузилмаси иктисодиёти» фанининг предмети ва вазифалари

Sof lizing (net leasing) - ijaraga olingan mulkka ko‗rsatiladigan barcha xizmatlar lizing oluvchi zimmasiga yuklatiladigan munosabatlardir. Shuning uchun ushbu holatda uskunalarga xizmat ko‗rsatish xarajatlari lizing to‗lovlari hisobiga kiritilmaydi.

To„la xizmat ko„rsatiladigan lizing (wet leasing) - lizing mulkiga texnik xizmat ko‗rsatish, uni ta‘mirlash, sug‗urta qilish va boshqa operatsiyalarni bajarish lizing beruvchi zimmasida bo‗lishini nazarda tutadi. Ushbu xizmatlardan tashqari, lizing oluvchining istagiga ko‗ra, lizing beruvchi subekt bir qator xizmat turlari, jumladan - kadrlar tayyorlash, marketing, xom-ashyo yetkazib berish va hokazolar bilan bog‗liq majburiyatlarni ham o‗z zimmasiga olishi mumkin.

O‗zbekistonda lizing xizmatlari bozori rivojlanish bosqichida ekanligi hamda lizing obektlariga sifatli texnik xizmatlarni ko‗rsatadigan lizing kompaniyalarining yo‗qligi amalda sof lizingni keng qo‗llanilishini taqozo etadi.

Mol-mulkdan foydalanish muddati va u bilan bog‗liq amortizatsiya shartlari asosida lizing quyidagilarga bo‗linadi:

• 
  shartnomaning muddati mulk xizmat qilishi me‘yoriy muddatiga teng bo‗lib, lizing beruvchiga lizing mulkini to‗la qiymati to‗lanadigan, ya‘ni uskuna xizmat muddati mobaynidagi to‗la amortizatsiyasi hisobga olinadigan lizing;
  
• 
  shartnoma muddati mulkning xizmat qilish me‘yoriy muddatidan kamroq bo‗ladi va lizing mulki qiymatining ma‘lum qismi qoplanadi, biroq, uskunalar qiymati to‗la qoplanmaydigan va amortizatsiyalanmaydigan lizing.
  

Shartnoma muddati va qoplanish darajasi kabi belgilar moliyaviy hamda operativ lizingni bir-biridan farqlashda asosiy omillardan biri hisoblanadi.