1-mavzu: Avtomobil transport harakat tarkibi

Tirsakli val, o’zak podshipniklari va mahovik: Tirsakli val porshen orqali shatundan kelayotgan kuchni qabul qiladi va uni aylanma harakatga o’zgartirib beradi. Tirsakli valda hosil bo’lgan aylanma harakatning oz qismi dvigatel mexanizmi va qurilmalarini yurgizish uchun sarf bo’ladi. qolgan asosiy qismi esa kuch uzatmalari vositasida g’ildiraklarga uzatiladi. Yuqorida aytilgan vazifalarni bajarish jarayonida valga eguvchi, burovchi, siquvchi va cho’zuvchi kuchlar ta’sir qiladi. SHuning uchun tirsakli val ana shu kuchlarga bardosh beradigan mustahkam va qattiq materialdan tayyorlinishi kerak. Bundan tashqarii, uning shatun va o’zak bo’yinlariyeyilishga chidamli bo’lishi kerak. Tirsakli val va uning birikmalari quyidagi asosiy qismlardan tashkil topgan: tirsakli valning oldingi uchiga gaz taqsimlash valining shesternyasiga harakat uzatuvchi shesternya shponka yordamida mustahkamlanadi, bundan tashqari, dvigatelni dastak bilan yurgizuvchi xrapovik, moy qaytargich hamda suv nasosi va ventilyatorni harakatga keltiruvchi shkiv joylashgan. Tirsakli valning konstruktsiyasi silindrlar soni, silindrlar o’qi orasidagi o’lcham, valning aylanishlar soni va bir qancha omillarga bog’liq. Silindrlari bir qator joylashgan dvigatellarda shatun bo’yinlarining soni silindrlar soniga teng bo’lib, yuqori bosim ostida ishlaydigan dizel va V- simon karbyuratorli dvigatellarda bitta shatun bo’yniga ikkita o’zak bo’yni to’g’ri keladi. Bu holda o’zak bo’yinlari soni krivoshiplar sonidan bitta ortiq. Bunday vallar to’la tayanchli tirsakli vallar deb ataladi.