1-mavzu: Avtomobil transport harakat tarkibi

3-mavzu: To’rt taktli porshenli ichki yonuv dvigatellarining ish tsikli.


Reja
1. Kiritish va siqish takti
2. Ish yo’li va chiqarish takti
To’rt taktli karbyuratorli dvigatelning ish tsikli
Zamonaviy avtomobillarga o’rnatiladigan karbyuratorli dvigatellar asosan to’rt taktli tsikl bo’yicha ishlaydi. Porshenli ichki yonuv to’rt taktli dvigatellarda ish tsikli porshenning to’rtta yurishida, yani tirsakli val ikki marta aylanganda sodir bo’ladi va tsikl qaytadan takrorlanadi. Silindrda sodir bo’layotgan jarayonga ko’ra to’rt taktning har biri quyidagicha nomlanadi: 1) Kiritish takti 2) siqish takti 3) kengayish takti 4) chiqarish takti.
SHu jarayonlarni to’rt taktli tsikl bo’yicha ishlaydigan bir silindrli dvigatel misolida ko’rib chiqamiz.

Birinchi takt – kiritish.
Bu takt silindrni yonuvchi aralashma bilan to’ldirish zarur. YOnilg’i aralashmasi silindrga kiritish klapani ochilgan paytda, porshen yuqori cheka nuqta (yu.ch.n) dan pastki cheka nuqta (p.ch.n) ga tomon harakatlanishida porshen yuqorisida bo’lgan bo’shliqqa so’rish tufayli kiradi. Porshen yu. ch. n. dan p.ch.n. gayetganda silindr yonilg’i aralashmasi bilan to’ladi. bo’lgan aralashma ish aralashmasi deyiladi. Kiritish taktining oxirida bosim 70..90 kPa (0,7, 0,9kg kG’sm ), ish aralashmasining harorati 340.. 380 K (70, 110 °S).
Ikkinchi takt – siqish
Ish aralashmasining xajmini kamaytirish natijasida ichki energiyani ko’paytirib, uni yonishga tayyorlaydi. Ish aralashmasi porshen p ch. n. dan yu. ch. n. ga tomon siljigan paytda siqiladi. Bu xolda kiritish va chiqarish klapanlari1 va 3 yopiq. Siqish takti oxirida aralashmaning bosimi 1200… 17000 k Pa (12..17 kgkG’ sm ), harorati esa 570…670 K (300..400 °S).
Siqish taktining oxirida elektr svecha elektrodlari orasida elektr uchquni paydo bo’ladi, uning ta’sirida silindrda siqilgan ish aralashmasi alangalanadi.