1-Машғулот мавзуси: умумий остеология. Скелет хақида умумий тушунча. Сатх

transversus, 
transversalis
) йўналишига кўра фронтал текисликка мос келади ва ўнгдан чапга ёки 
аксинча йўналган. Аъзолар ва гавда қисмларини ҳолатини аниқлаш учун қуйдаги 
қоидалар қўлланилади. Улар анатомик атамалар таркибига киритилган: medialis- 
медиал,агар аъзо ўрта чизиққа яқин турса; lateralis-латерал,агар аъзо ўрта текисликдан 
узоқроқ жойлашса,intermedius-оралиқ,агар аъзо икки қўшни аъзо орасида турса 
қўлланилади ва ҳ.к. Бундан ташқари кўкрак қафаси аъзоларининг чегараларини аниқлаш 
учун кўкрак қафасидан бир неча вертикал чизиқлар ўтказилади : 
Linea mediana anterior, linea mediana posterior, linea sternalis dextra et sinistra, linea 
parasternalis dextra et sinistra, linea medioclavicularis dextra et sinistra, linea axillaris anterior 
dextra et sinistra,linea axillaris media dextra et sinistra, linea axillaris posterior dextra et sinistra, 
linea scapularis dextra et sinistra, linea paravertebralis dextra et sinistra .
Тана суякларининг функционал анатомияси 
Умуртқаларнинг тузилиши. 
Умуртқалар – vertebrae
33-34 та бўлиб, гавданинг ўқ скелетини шакллантиришда 
иштирок этади. Умуртқалар ўзаро устма- уст жойлашиб умуртқа поғонасини ташкил 
этади. 
Умуртқа поғонасида бўйин умуртқалари – vertebraecervicales
(7), кўкрак 
умуртқалари 
vertebraethoracicae
(12), бел умуртқалари 
vertebraelumbales
(5), Думғаза 
суяги 
ossacrum
(5) ва дум суяги, 
oscoccygis
(4 ёки 5 умуртқадан иборат). 
Умуртқа поғонаси катталарда сагитал текисликда 4 та эгриликлар, 
curvaturae
: 
бўйин, кўкрак, бел, думғаза эгриликларини ҳосил қилади. Бўйин ва бел қисмларининг 
эгриликлари олдига йўналган бўлиб лордоз, кўкрак ва думғаза қисмларини орқага 
йўналган бўлиб кифоз деб аталади. 
Умуртқанинг умумий тузилиш қонуниятлари. Умуртқа поғонасини ташкил 
қилувчи ҳар бир умуртқа (1-бўйин умуртқасидан ташқари)нинг танаси бор. Умуртқа 
танаси кўмик суяк моддасидан ташкил топган бўлиб юзаси юпқа компакт (зич) суяк 
моддаси билан қопланган. Танасининг шакли буйрак ёки ловия шаклини эслатади. 

---

Умуртқа танаси юқори ва пастда жойлашган умуртқалари билан тоғай диск ёрдамида 
ярим бўғим ҳосил қилади.
Умуртқа танасининг орқа юзаси ботиқроқ, бўлиб унинг икки четига умуртқа ёйи –