1. масаланинг қЎйилиши


УСУЛЛАРНИНГ ИШЧИ АЛГОРИТМЛАРИ, УЛАРНИНГ ХАТОЛИКЛАРИ МИҚДОРИНИ БАҲОЛАШ ВА УНИ КАМАЙТИРИШ ЙЎЛЛАРИ



Download 178,5 Kb.
bet2/4
Sana23.02.2022
Hajmi178,5 Kb.
#130691
1   2   3   4
Bog'liq
1-mavzu. Maruza (2)

4. УСУЛЛАРНИНГ ИШЧИ АЛГОРИТМЛАРИ, УЛАРНИНГ ХАТОЛИКЛАРИ МИҚДОРИНИ БАҲОЛАШ ВА УНИ КАМАЙТИРИШ ЙЎЛЛАРИ

Фараз қилайлик, интегралнинг аниқ қиймати И бўлсин. У ҳолда


И = Им + Р, (5.12)
бу ерда Им – трапециялар формуласи ёки Симпсон формуласи ёрдамида интегрални ҳисоблаганда чиккан натижа; Р – шу формулаларни қўллаганда йўл қўйилга хатолик. Агар интеграл остидаги ф(х) функция аналитик (формула) кўринишда бўлса, интегралларни тақрибий ҳисоблаш хатолигини ифодаловчи формулаларни математик анализ усуллари билан келтириб чиқариш мумкир Агар интеграл остидаги функция жадвал ёки график кўринишда бўлса, бундай формулаларни келтириб чиқаришнинг иложи бўлмайди. Шунинг учун бу ҳолда бошқа усуллар қўллашга тўғри келади. Шулардан баъзи бирларини куриб чиқамиз.
Ўқувчига ортикча кийинчиликлар тугдирмаслик ҳамда кискалик учун формулаларни келтириб чиқаришни (исботлашни) лозим кур-мадик. Юқорида айтилганидек, бўлар ҳаммаси математик анализ усуллари ёрдамида исботланади.
Фараз қилайлик интегрални н=2м та ва н=4м та бўлакчаларга бўлиб, Симпсон формуласини қўллаб олинган натижалар И ва Ибўлсин. Ининг қийматини И билан солиштириб Симпсон формуласининг аниқлиги ҳақида мулохаза юритиш мумкин. Бунда И нинг хатолиги қуйидаги сондан катта бўлмайди:
(5.13)
[а,б] кесмада Мк =мах фк (х) . (5.12) дан Р-И-Им. Бу ҳолда хатолик-лар қуйидагича баҳоланади:
Трапециялар формуласи учун
(5.14)
Симпсон формуласи учун
(5.15)
Мисол. интегрални трапециялар ва Симпсон формулалари ёрдамида ҳисоблаганда йўл қўйиладиган хатоликлар топилсин.
Ечиш.
[0,1] кесмада |ф(х)|2; |ф(ИВ)(х)|24.
н=8 да (5.14) дан трапециялар формуласи учун:

(5.15) дан Симпсон формуласи учун:


Download 178,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish