1-Maruza: Yoqilgi energetika vazifalarini yechishda quduqlarni tugallash fanining mohiyati

1.2. Mustaqillik natijasida erishilgan yutuqlar

• Respublikamiz mustaqillikka erishgach, Birinshi Prezidentimiz I.A. Karimovning farmoni bilan 1992 yil 8 iyun «Neft va gaz sanoati konserni tashkil etildi». 1993 yil konsern «O’zbekneftgaz» milliy korporatsiyasiga aylantirilib, ishlab chiqarish tarmoqlari ixtisoslashtirilib, davlat hissadorlik birlashmalari tashkil etildi. 1999 yilda «O’zbekneftgaz» milliy korporatsiyasi «O’zbekneftgaz» milliy xolding kompaniyasiga, davlat hissadoralik birlashmalari aksiyadorlik kompaniyalariga aylantirildi. Asosiy yo‘nalishlar bo‘yichaquyidagi muassasalar tashkil etildi: «O’zgeoneftgazqazibchiqarish» AK, «O’zburg‘ineftgaz» AK, «O’ztransgaz» AK, «O’zneftgazqurilish» AK, «O’zneftmahsulot» AK, «O’zneftniqaytaishlash» AK, «O’zneftgazmash» AK, «O’zneftgazta’minot» AK, korxona, tashkilotlar va «o‘zLITIneftgaz», «IGRNIGM» ilmiy tekshirish institutlari va boshqalar.
• Keyinchalik, 2003 yil oktabr oyiga kelib, bu aksionerlik kompaniyalari tarkibiga o‘zgartirishlar kiritildi.

Xolding kompaniyasi tasarrufida bugungikunda uchta neftni qayta ishlash zavodi mavjud. Ular yiliga 10 million tonna neft va kondensatni qayta ishlab berish quvvatiga ega.
Tabiiy gaz tarkibidagi ko‘plab qimmatbaho kimyoviy moddalarni ilg‘or xorijiy texnologiyalar asosida qurilgan «Sho‘rtangaz kimyo majmuasi»da ajratib olinib, suyuq gaz, polietilen va boshqa mahsulotlarga aylantirilib, chet ellarga valyuta hisobida sotilmoqda.

Fanning mohiyati

• Bugun O’zbekistonda neft, gaz va kondensatni qazib chiqarish uch barobar ko‘paydi. Tabiiy gaz qazib chiqarish hajmi ham 42 mln.m3 dan 56 mln.m3ga yetkazildi. Respublika o‘z ehtiyojidan ortiqcha tabiiy gazni Ukraina, Tojikiston, Qirg‘iziston kabi mustaqil hamdo‘stlik davlatlariga chiqarmoqda. Bularning hammasiga mustaqillik tufayli erishildi.
• 2004-2005 yillarda bu tarmoq strukturasini mukammallashtirish bo‘yicha texnik jihozlanishi va qayta yangi asbob-uskuna bilan qurollanishi, konlarni ishga tushirish hajmini jadallashtirish va ularni oshirish (ko‘paytirish) uchun ulkan ishlar qilindi. Bu davr ichida MDH da neft va gaz qazib chiqarish kamayishi ro‘y bergan bo‘lsa, O’zbekistonda neft, gaz qazib chiqarish barqarorlashdi va dinamik o‘sishga erishildi.Hayot bilan bir qatorda neft va gaz sanoati ham taraqqiylashib, yangilanibbormoqda.