1-ma’ruza umumiy tilshunoslikdan ma’lumot. Milliy til va adabiy til. Fonetika haqida umumiy ma’lumot reja

3. Mehnat qiyqiriqlari nazariyasi XIX asrda yashagan fransuz faylasuflari L.Nuare va K.Byuxerlar tomonidan ishlab chiqilgan. Ularning fikricha, til odamlarning jamoa bo‘lib mehnat qilishi jarayonida chiqaradigan qiyqiriq ovozlari asosida paydo bo‘lgan emish. Masalan, odam yer chopayotganda (hah), og‘ir narsani ko‘tarayotganda (ho‘o‘p) o‘ziga yordam berish uchun turlicha ovozlar chiqaradi. Bu nazariya insonning beixtiyor chiqargan va ma’no ifodalamaydigan ovozlar asososiga qurilganligi bilan undov nazariyasiga o‘xshab ketadi. Bu ovozlar his-tuyg‘u ifodalamaydi, shu bilan bu nazariyalar o‘zaro farq qiladi. Bu nazariyaning g‘ayri-ilmiyligi esa quyidagilarda ko‘rinadi:

1) mehnat qiyqiriqlarining tildagi miqdori o‘ta kamdir;

2) mehnat qiyqiriqlari, yuqorida qayd qilinganidek, his-tuyg‘u ifodalamaydi;

3) bu ovozlar faqat mehnat jarayonini tartibga solish uchungina zarur.