1-ma’ruza Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari faniga kirish. Akt komponentlari. Texnik tizimlarda aktning asosiy funksiya va vazifalari. Axborot texnologiyalari axborot tizimlarni tavsifi,ularni toifasi

Raqamli iqtisodiyot
– bu noldan boshlab yaratilishi lozim bo’lgan qandaydir boshqacha 
iqtisodiyot emas. Bu yangi texnologiyalar, platformalar va biznes modellari yaratish va ularni 
kundalik xayotga joriy etish orqali mavjud iqtisodiyotni yangicha tizimga ko’chirish deganidir. 
Belgilari:
•
yuqori darajada avtomatlashtirilganlik; 
•
elektron xujjat almashinuvi; 
•
buxgalterlik va boshqaruv tizimlarining elektron integrastiyalashuvi; 
•
ma’lumotlar elektron bazalari; 
•
CRM (mijozlar bilan o’zaro munosabat tizimi) mavjudligi; 
•
korporativ tarmoqlar. 
Qulayliklari:
1. To’lovlar uchun xarajatlar kamayadi (masalan, bankka borish uchun yo’lkira va boshqa 
resurslar tejaladi). 
2. Tovarlar va xizmatlar xaqida ko’proq va tezroq ma’lumot olinadi. 
3. Raqamli dunyodagi tovar va xizmatlarning jaxon bozoriga chiqish imkoniyatlari katta. 
4. Iste’molchi fikrini tez olish xisobiga tovar va xizmatlar jadal takomillashtiriladi. 
5. Tezroq, sifatliroq, qulayroq. 
Raqamli iqtisodiyot insonlarning turmush darajasini sezilarli darajada oshiradi, bu uning asosiy 
foydasidir. 
Davlatning raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yo’lini tanlaganligi axborot texnologiyalari 
soxasida va umuman, elektron xujjatlar aylanmasi soxasida yangi yo’nalishlar ochib beradi. 
“Raqamli texnologiyalar” tomon burilishga butun jaxon internet tarmog’i va sifatli aloqaning 
rivojlanishi sababchi bo’ldi. 
Raqamli iqtisodiyotning zamonaviy ko‘rinishi sifatida mobil to‘lov tizimlarini ko‘rsatish 
mumkin. Bunda hammamizga ma’lumki, mijozlarning smartfonlari bankdagi hisob raqamlarga 
bog‘langan bo‘ladi. Bu esa mijozlarga onlayn xaridlarni amalga oshirish, mobil qurilmalar 
yordamida pul mablag‘larini erkin o‘tkazish imkonini beradi. 
To‘lov tizimlari va bank axborot tizimlari raqamli aktivlardan keng foydalanadi. Raqamli 
aktivlarning asosiy komponentlari sifatida intellektual mulk ob’yektlari hisoblanadi. Intellektual 
faoliyat natijalariga egalik huquqiga faqatgina kompaniya ega bo‘ladi. Bunday aktivlarga misol 
qilib, ixtiro patentlar, kompyuter dasturlariga mutlaq huquq va ma’lumotlar bazasini keltirish 
mumkin.