1-Ma`ruza. Mavzu: Metallmaslar. Vodorod. Suv. Reja. Metallmaslarning davriy jadvalda tutgan o`rni. Metallmaslarning umumiy xossalari

Xrom (II) oksid CrO–mayda tuyilgan holatida havoda o`z-o`zidan alangalanib ketuvchi qora kukun.

Xrom (II) gidroksid Cr(OH)₂ CrCl₂ ga ishqor eritmasi ta`sir ettirilganda sariq cho`kma holida hosil bo`ladi. Asos xossalariga ega, qaytaruvchi hisoblanadi, qizdirilganda Cr<sub>2</sub>O<sub>3</sub> ga aylanadi. Havo kislorodi ta`sirida oksidlanib, Cr(OH)₃ ga aylanadi.

CrO + 2H⁺ = Cr²⁺ + H₂O Cr²⁺ + 2OH^- = Cr(OH)₂

2Cr(OH)₂ + 1/2O₂ + H₂O ↔ 2Cr(OH)₃

Xrom (III) oksid Cr₂O₃–yashil rangli qiyin suyuqlanadigan kukun. Amfoter xossalarga ega. Ishqorlar bilan birga suyuqlantirilganda xromitlar hosil bo`ladi. Bu oksidga Cr(OH)₃ muvofiq keladi.

Xrom (III) gidroksid Cr(OH)₃ Cr³⁺ tuzlariga ishqorlarning eritmalari ta`sir ettirilganda kulrang-yashil iviqsimon cho`kma holida olinadi. Amfoter xossalariga ega, kislotalar va ishqorlar bilan reaksiyaga kirishadi. Ishqorlar bilan qo`shib suyultirilganda metaxromitlar va ortoxromitlar olinadi.

(NH₄)₂Cr₂O₇ = Cr₂O₃ + N₂↑ + 4H₂O; Cr₂O₃ + 2NaOH = 2NaCrO₂ + H₂O

Cr³⁺ + 3OH^- = Cr(OH)₃↓ ; Cr(OH)₃ + 3H⁺ = Cr³⁺ + H₂O

Cr(OH)₃ + NaOH + 2H₂O = Na[Cr(OH)₄(H₂O)₂] yoki

Cr(OH)₃ + OH^- + 2H₂O = [Cr(OH)₄(H₂O)₂]^-

Cr(OH)₃ + NaOH = NaCrO₂ + 2H₂O; Cr(OH)₃ + 3NaOH = Na₃CrO₃ + 3H₂O

Cr(OH)₃ = Cr₂O₃ + 3H₂O