1-ma’ruza. Mavzu: Metall qotishmalar. Cho’yanlarning tasnifi. Po'latlarning tasnifi. Alyuminiy qotishmalari. Mis qotishmalari. Titan qotishmalari. Magniy qotishmalari. Nikel qotishmalari. Maxsus xususiyatlarga EGA bo'lgan metallar va

TEXNIKADA MAGNIY OLISH.
Magniy tabiatda ximik aktiv metal bo‘lgani uchun yorqin holda uchramaydi. Magniy qattiq jismlar bilan birikma holida uchraydi. Yer qobig’ini 2.35% ni magniy tashkil etadi. Magniy dengiz va sho’r suvlarda ham bo‘ladi.
Magniy texnikada ishlatiladigan metallarni eng yengili bo‘lib, solishtirma og’irligi 1.77 g/sm³, suyuqlanish temperaturasi 650⁰S.
Toza magniy kislorod bilan aktiv birikadi va yuqori temperaturada oson oksidlanadi va yonadi. Magniy fotografiyada ishlatiladi. Sanoatda uni Al li, Mn li va Zn li qotishmalari ishlatiladi.
Hozir texnikada magniy olishning ikkita usuli mavjud.

1. 
   Magniy xloridlarini elektroliz qilish yo‘li bilan.
   
2. 
   Magniy rudalaridan magniyni termik yo‘l bilan ajratish usuli.
   

Magniy rudalarini tashkil etadi: magsezit- MgCO₃-tarkibida 28.8% Mg bor.
Mineralda bekorchi jins sifatida Si, Fe, Al va Sa ham bo‘lishi mumkin.

3. 
   Dolomit MgCO₃SaSO₃-tarkibida 13.2 % Mg bo‘ladi.
   
4. 
   Karnalit MgCl₂KCl*6N₂O-tarkibida 8.8% Mg bor.
   
5. 
   Tabiiy magniy tuzlari eritmasida taxminan 0.1 % Mg bo‘ladi.
   

Hozirgi vaqtda Mg asosan elektroliz yo‘li bilan olinadi.
Magniy rudalarini elektrolizga tayyorlash.
1. Agar magnezitni olsak elektroliz vannasiga tushirishdan oldin 850-900⁰S ga qizdiriladi. Bunda
MgCO₃MgO+SO₂
2. MgO qaytaruvchi uglerod ishtirokida 800-900⁰S xlorlanadi.
MgO+S+SlMgCl₂+CO

1. 
   MgCl₂ ga KSl va NaCl tuzzlari qo’shib elektroliz qilinadi.