1-ma’ruza mavzu: Kompyuterning arxitekturasi. Zamonaviy kompyurerlarning asosiy turlari. Reja

Vaqt kommutatsiyasi
Vaqt T- kommutatorlari (time-vaqt so’zidan olingan) virtual ulanishni kuvvatlaydi, bu ulanish faqat ma’lum vaqt oraliqlarida mavjud bo’ladi. Konseptal ravishda vaqt komutatsiyasi xotira tizimidek qaralishi mumkin, u turli vaqt oraliqlarini turli xotira yacheykalarini belgilaydi, shu munosabat bilan bunday tizim oraliqlararo almashinuv xotirasi deyiladi (TSI) . Vaqt oraliqlarining dasturiy vazifa konsepsiyasi turli ulanishlar uchun turli oraliqlardagi aynan bir xil fazoviy kommutatsiya nuqtalarini ishlatishga ruxsat beradi.
STS-kommutatsiya (fazo –vaqt –fazo) 
Dekada – qadamli ATSda yagona kommutatsiya bosqichini ishlatish iqtisodiy samarani faqat bu bosqichning ma’lum o’lchamlarigacha mumkinligi ko’rsatilgan edi. Bu birkaskadli kommutatsiya maydoniga nisbatan ham adolatlidir; maydonning ma’lum sigimidan boshlab uni ko’p kaskadli qilishga to’g’ri keladi. Ko’p kaskadli raqamli kommutatsiya maydonini tuzishda fazoviy va vaqt kommutatsiya kaskadlarining turli kombinatsiyalari ishlatiladi.
Masalan: maydonning 1-kaskadi S fazoviy kommutatordan qurilishi mumkin, 2-kaskad esa T vaqt kommutatorlaridan, 3- eng oxirgi kaskad yana S kommutatorlardan tuziladi. STS deb ataluvchi bunday kommutatsiya maydoni 9 - rasmda ko’rsatilgan. U birinchi va uchinchi kaskadlarda N ta S kommutatorlaridan va ikkinchi kaskadda M ta T kommutatordan iboratdir.
14-Ma’ruza
Mavzu: Global tarmoq
REJA:

1. 
   Global tarmoq. Birlamchi tarmoqlar.
   
2. 
   Frame Relay texnologiyasi.
   
3. 
   ATM texnologiyasi.
   
4. 
   MPLS texnologiyasi.
   

Global tarmoq
Eng taniqli tarmoqlarning namoyondasi IP tarmoq – Internet tarmog’i – global tarmoqdir, mahalliy IP tarmoqlarni Siz har bir korxonada uchratishingiz mumkin.
Shu bilan bir vaqtda kompyuter tarmoq texnologiyalari ham mavjud, ular global tarmoq hosil qilish uchun mо’ljallangan: Frame Relay, ATM, MPLS. Bu texnologiyalarda qurilgan tarmoqlar katta hududlarni qoplaydi va kо’p sonli tugunlarni birlashtirib, IP birlashgan tarmoqning tashkiliy tarmoqlari bо’lib qoladi.