1-ma’ruza Mavzu: Kirish. Amaliy dasturlar majmuasi, asosiy xarakteristikalari va qo'llanish sohalari. Ms excel dasturi yordamida matematik masalalarni yechish

Excel dasturi yordamida funksiya grafigini chizish. 

Excel dasturi yordamida turli xil funksiya grafiklarini chizish mumkin. Buning 

uchun berilgan oraliqda argument qiymatlarini kiritib, funksiyani shu qiymatlarda 

hisoblaymiz va unga mos diagrammani quramiz. 

Analitik  geometriyada  ko’riladigan  ikkinchi  tartibli  chiziqlarga  parabola, 

giperbola, aylana va ellips kiradi. Ikkinchi tartibli ixtiyoriy chiziq, ikki o’zgaruvchili 

ikkinchi darajali tenglama yordamida keltiriladi: 

Ax

2 

+ 2Bxy + Cy

2

 + 2Dx + 2Ey + F = 0 

 

(1) 

A, B va C koeffisiyentlar bir vaqtda nolga teng emas. Yuqorida nomlari qayd 

qilingan ikkinchi tartibli chiziqlar (1) tenglamaning hususiy hollari. 

Parabola 

Parabolaning kanonik ko’rinishdagi tenglamalari: 

Y

2

 = 2px, bu yerda p – parabola parametri; 

X

2

 = 2py – o’qi vertikal joylashgan parabola uchun. 

MS  Excelda  parabolani  chizish  uchun  uning  tenglamasi  avval  y=f(x) 

ko’rinishiga keltirilishi kerak. 

---

Misol  tariqasida  u  =  x

2   

parabolani,  x=[-3(0,2)3]  oralig’ida  chizish  so’ralgan 

bo’lsin. Buning uchun: 

1. Jadvalning A ustunini x argument uchun, B ustunini esa – y funksiya uchun 

ajratamiz.  A1  katakchaga  Argument  deb,  B1  katakchaga  esa  –  Parabola  deb 

yozamiz. 

2. A2 katakchaga argumentning bosh qiymatini yani -3 sonini, A3 katakchaga 

esa -2,8 ni kiritamiz. Ikkita A2 va A3 katakchalarni ajratib olib, A ustunning qolgan 

katakchalariga avtoto’ldirish yordamida nus’halaymiz. 

3. B2 katakchaga =A2*A2 formulani kiritamiz. Parabolani qolgan qiymatlarini 

avtoto’ldirish  yordamida  aniqlaymiz.  Natijada  35-rasmda  keltirilgan  jadval  hosil 

bo’ladi (rasmda jadvalning fragmenti keltirilgan). 

 

14- rasm. 

4. Мастер диаграмма ni ishga tushirib График tipini va ikkinchi ko’rinishini 

tanlaymiz. Далее tugmasini bosib bosqichma bosqich kerakli ma’lumotlarni kiritib 

va parametrlarni o’rnatib boramiz va oxirida Готово tugmasiga bosamiz. Natijada 

15-rasmda ko’rsatilgandek grafik hosil bo’ladi: 

---

 

15 - rasm.