1-ma’ruza leksikologiya, uning ob’ekti, turlari, vazifalari. O‘zbek tili lug‘at tarkibining ma’no jihatidan tavsifi reja: Leksikologiya, uning obyekti, vazifalari

2) figural (lot.

majoz

degani) ma’no

nominativ ma’noga zid qo`yiladigan hosila

ma’no bo`lib, borliqdagi narsa, shaxs, belgi, miqdor, harakatlarni majoziy tarzda

ifodalagan hosila ma’nodir. Figural ma’noda obrazlilik kuchli bo`ladi. Masalan,

bahor

leksemaning

umr bahori

birikmasi tarkibida ifodalagan “umrning

yashnagan davri” degan ma’nosi majoziy ma’nodir, chunki bu ma’no “hayotning

kamolga yetgan, yashnagan davri” degan mavhum tushunchani “yil fasllaridan

biri” degan aniq tushunchaga bog`lagan holda ifodalayapti. Figural ma’no

ko`pincha

mavhum

tushunchalarni ifodalaydi.

3) bog`li ma’no

erkin ma’noga zid qo`yiladigan hosila ma’no bo`lib, uning

voqelashuvi uchun muayyan matn, qurshov zarur boladi. Ayrim leksemalarning

turg`un (frazeologik) iboralar tarkibidagina ifodalaydigan hosila ma’nolari bog`li

mano hisoblanadi. Masalan,

bel

leksemasining

bel olishmoq, bel bog`lamoq,

beliga tepmoq, belini ko`tarmoq, belini sindirmoq, beli uzilmoq, belini bukmoq

kabi iboralar tarkibidagina ifodalaydigan hosila ma’nolari

bog`li

ma’noga misol

bo`la oladi.