1-Ma'ruza: Kurash tarixi, istiqbollari va mutaxassislarni tayyorlash istiqbollari. Reja

e) Nagruzkalar dinamikasining o'ziga xos (betakror) to'lkinsimonligi tamoyili

Sport trenirovkasining ushbu tamoyili trenirovka nagruzkalarining to'lkinsimon shaklda tuzilishini nazarda tutadi. Nagruzkalarning to'lkinsimon tuzilishi xam nisbatan kiska, xam trenirovka jarayonining undan uzok fazalari (boskichlar, davrlar, sikllar) uchun xosdir. Nagruzkalarning to'lkinsimon tuzilishining uchta asosiy turi ajratiladi:

a) nagruzkalarning kichik to'lkinsimon tuzilishi, bir necha kundan (ko'pincha xaftadan) iborat trenirovka mikrotsikli, deb nomlanadi.
b) nagruzkalarning o'rtacha to'lkinsimon tuzilishi, u bir nechta mikrotsikllarni (3-6) o'z ichiga oladi xamda bitta o'rta siklni tashkil etadi. U mezotsikl deb nomlanadi.
v) trenirovka boskichlari yoki davrlari uchun nagruzkalar- ning katta to'lkinsimon tuzilishi, u bir kancha o'rta sikllarni o'z ichiga oladi va trenirovka makrotsikli deb nomlanadi.
Zamonaviy trenerning pedagogik maxorati ko'p jixatdan mikrotsikllar, mezotsikllar va makrotsikllardagi trenirovka nagruzkalari xajmi xamda shiddatini to'lkinsimon tuzish malakasida namoyon bo'ladi.
Trenirovka nagruzkalari dinamikasi to'lkinsimonligi uchta fazaga bo'linadi:
Nagruzka yigindisining o'sib borish fazasi
Vaktinchalik barkarorlashish fazasi
Nisbatan “engillashish” fazasi.
Ushbu fazalar asosida trenirovka mashgulotlarini tashkil etish kurashchining mashklanganligini oshirishga va xaddan tashkari mashklanish mumkinligini yo'kka chikarishga imkon beradi. Turli fazalarda ayrim nagruzka parametrlarining o'zgarish davomiyligi va darajasi nagruzkalarning mutlak xajmi, kurashchi mashklanganligining rivojlanish darajasi xamda sur'ati, trenirovka boskichlari va davrlariga boglik.