1-Ma'ruza: Kurash tarixi, istiqbollari va mutaxassislarni tayyorlash istiqbollari. Reja

f) Trenirovka jarayoninining musobaka - nisbatlashgan sikllilik tamoyili
Trenirovka jarayonini tuzishda trenirovkaning maьlum bir siklliligiga rioya kilish zarur. Bunday sikllilik tugallangan muntazam takrorlanib turadigan trenirovka jarayonlari bo'ginlari xamda pagonalarining (mashgulotlar, boskichlar, davrlar) ketma-ketligidan iborat. Vakt ko'lamiga karab (bu vakt ichida trenirovka jarayoni tuziladi), kichik sikllar yoki mikro sikllar (xususan, xaftalik), o'rta yoki mezotsikllar (ko'pincha bir oy atrofida davom etadi) va katta yoki makrotsikllar (xususan, yillik va yarim yillik) ajratiladi. Ularning xammasi trenirovka jarayonini okilona tuzishning ajralmas bo'ginini tashkil kiladi. Bunday siklik tuzilma asosini tushunish - bu sport trenirovksini tuzishning umumiy tartibini tushunish demakdir. Trenirovka va musobaka faoliyatini tashkil kilishda sikllilik tamoyili ana shunga yo'naltiradi. Bunda xar bir navbatdagi sikl oldingisini oddiy kaytarish emas, balki trenirovka jarayonining rivojlanish tomonlarini, jumladan trenirovka nagruzkalari darajasi bo'yicha ifodalaydi.
Trenirovka sikllari - bu uning tuzilmali tashkil kilinishining eng umumiy shakllaridir. Ular sport tadkikot-chilari xamda amaliyotchilari dikkatini yanada o'ziga tortmokda. Bunga xozirgi paytda kamida ikkita vaziyat: birinchidan, nagruzkalar xajmi va shiddatining keskin o'sishi, ular zamona-viy sportda biologik me'yor chegarasiga yakinlashmokda; ikkinchi-dan, trenirovkaning son parametrlari va jaxonning yetakchi sportchilari maxorat darajasining tenglashishi sabab bo'lmokda. Unisi xam, bunisi xam trenirovka tuzilmasini optimallashtirish yo'li orkali sport takomillashuvi jarayonini yanada samaralirok boshkarishga intilishga majbur kiladi.